Brak naturalnego odprowadzenia deszczówki po podniesieniu i asfaltowaniu drogi

Zabronione: zmiana naturalnego spływu wody, kierowanie wód na nieruchomości sąsiednie

Gmina, oczywiście nie powinna postępować w taki sposób – podwyższenie drogi powoduje naruszenie Pani prawa własności. Co więcej, w przypadku silniejszych opadów, jeżeli Pani posesja jest obecnie poniżej poziomu drogi, może dojść do zalewania nieruchomości – co, jak Pani wskazała, już następuje, a woda nie posiada naturalnego spływu. Wobec tego gmina nie powinna pozwolić, aby woda deszczowa z działki gminnej przedostawała się na Pani nieruchomość, albowiem może narazić się na ewentualne Pani powództwo o naruszenie prawa własności.

W pierwszej kolejności wskazuję, iż w myśl rozporządzenia MI w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie – zmiana naturalnego spływu wody oraz kierowanie wód na nieruchomości sąsiednie jest zabroniona.

Powództwo o naruszenie prawa własności przez gminę

Całkiem osobno jednak w walce z gminą może powołać się Pani także na naruszenie Pani prawa własności, a co za tym idzie – obowiązek naprawienia szkody powstałej na skutek braku możliwości korzystania z nieruchomości i przywrócenia stanu poprzedniego. Takich powództw jest obecnie bardzo dużo i cieszą się one powodzeniem.

Zgodnie bowiem z treścią art. 144 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Zgodnie bowiem ze stanowiskiem ustawodawcy, właściciel nieruchomości winien korzystać z prawa własności, jednak powinien przy tym powstrzymywać się od działań, które naruszałyby pławo własności innych właścicieli nieruchomości. Z uwagi na to kierowanie wód na nieruchomość sąsiednią – nawet niezawinione, a także zmiana spływu wody, powoduje negatywne konsekwencje i naruszenie Pani prawa własności.

Nadmierne odpływanie wód opadowych

W zakresie immisji materialnych za pomocą cieczy, można wskazać na nadmierne odpływanie wód opadowych w wyniku utwardzenia własnej nieruchomości (zob. wyr. SN z 21.1.1976 r., III CRN 367/75, Legalis).

Podobnie doprowadzenie do odwodnienia lub podtopienia nieruchomości sąsiedniej na skutek zachowania właściciela nieruchomości wyjściowej stanowi immisję (zob. uchw. SN z 7.8.1985 r., III CZP 45/85, OSNCP 1986, Nr 6, poz. 91). Immisją jest również nadbudowa (rozbudowa) obiektu budowlanego, która powoduje gromadzenie się śniegu oraz wody opadowej i podmywanie lub zamakanie ściany sąsiedniego budynku (zob. wyr. SN z 18.6.1998 r., II CKU 6/98, Legalis). Co oczywiste, immisjami może być zanieczyszczanie rzek lub wód podziemnych (por. W.J. Katner, Ochrona własności, s. 39-40). Immisje te mogą przybrać postać pozytywnych (napływ wody skutkujący podtopieniami, zalaniami) lub negatywnych (blokowanie dopływu wody skutkujące odwodnieniem, przesuszeniem gruntu).

Należy jednak zwrócić uwagę na art. 234 ust. 1 Prawa wodnego. Otóż właściciel gruntu, co do zasady, nie może po pierwsze zmieniać kierunku i natężenia odpływu znajdujących się na jego gruncie wód opadowych lub roztopowych ani kierunku odpływu wód ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich, a po drugie odprowadzać wód oraz wprowadzać ścieków na grunty sąsiednie. Zgodnie z art. 234 ust. 3 Prawa wodnego – jeżeli spowodowane przez właściciela gruntu zmiany stanu wody na gruncie szkodliwie wpływają na grunty sąsiednie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, z urzędu lub na wniosek, w drodze decyzji, nakazuje właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, ustalając termin wykonania tych czynności.

Szkodliwy wpływ zmiany stanu wody w wyniku wybudowania drogi

Sprawa z art. 234 ust. 3 Prawa wodnego ma charakter sprawy administracyjnej a pozew złożony w tej sprawie przed sądem powszechnym podlega odrzuceniu. Zgodnie jednak z trafnym stanowiskiem SN wyrażonym jeszcze w poprzednim stanie prawnym, ale przy analogicznym rozwiązaniu legislacyjnym zawartym w art. 29 ust. 3 PrWod01 (zob. uchw. SN z 27.6.2007 r., III CZP 39/07, OSNC 2008, Nr 7-8, poz. 85): „dopuszczalna jest droga sądowa do dochodzenia przez właściciela gruntu dotkniętego szkodliwym wpływem zmiany stanu wody roszczeń o ochronę własności, z wyjątkiem roszczeń o przywrócenie stanu poprzedniego i o wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom”.

Zgodnie bowiem z treścią art. 222 § 2 K.c.: „Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.

Wezwanie do usunięcia naruszeń i doprowadzenie drogi do stanu niepowodującego kierowania wód opadowych na sąsiednią nieruchomość

Żądanie zaprzestania naruszeń prawa własności oznacza roszczenie o zaniechanie na przyszłość trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę cudzego prawa własności. Roszczenie negatoryjne zabezpiecza obowiązek odpowiadający prawu własności polegający na biernym zachowaniu się i przestrzeganiu zakazu naruszania prawa własności.

Jak wskazałam powyżej, powinna więc Pani skierować do gminy ostatecznie wezwanie do usunięcia naruszeń i doprowadzenie drogi do stanu powodującego brak kierowania wód opadowych na Pani nieruchomość, a więc prawidłowego jej zabezpieczenia, a także likwidacji uskoku. Dla skuteczności polecam, aby wezwanie było wysłane z kancelarii adwokackiej. W przypadku braku zgody gminy, proszę skierować sprawę do sądu, albowiem jest to jedyne narzędzie umożliwiające zabezpieczenie Pani nieruchomości. Do wezwania proszę załączyć dokumentację fotograficzną.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.