• Data: 2024-09-05 • Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Mam z żoną współwłasność majątkową, działka jest na nas. Informowałem żonę od dawna, że zamierzam budować dom. Złożyłem sam pozwolenie na budowę, otrzymałem je, nikt nie pytał o zgodę żony. Żona twierdzi, że nie zgadzała się na budowę i chce cofnąć mi pozwolenie, pojechała do urzędu i dostałem pismo jak w załączeniu. Czy mogę utrzymać pozwolenie w mocy mimo jej sprzeciwu?
Pismo, które Pan otrzymał, dotyczy wznowienia postępowania administracyjnego w sprawie wydania pozwolenia na budowę. Wznowienie postępowania nastąpiło na wniosek małżonki, która jako strona postępowania, tj. współwłaściciel nieruchomości, na której ma zostać posadowiony budynek, nie uczestniczyła we wcześniejszym postępowaniu w sprawie wydania pozwolenia na budowę. Zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane „do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane”.
Zasadne jest również zwrócenie uwagi na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 listopada 2005 r. (sygn. akt II OSK 179/05), zgodnie z którym „zakwestionowanie, przez chociażby jednego ze współwłaścicieli nieruchomości, złożonego przez inwestora oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, w sytuacji kiedy jego zgoda na wykonanie robót budowlanych jest wymagana, wyklucza możliwość wydania przez organ budowlany decyzji pozwalającej na budowę (art. 32 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 ze zm.)”.
Natomiast w wyroku z dnia 3 kwietnia 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny, sygn. akt II OSK 1075/18, wskazano: „Dysponowanie nieruchomością na cele budowlane stanowi co do zasady czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu. W odniesieniu do nieruchomości, która objęta jest współwłasnością, wylegitymowanie się prawem do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oznacza konieczność przedstawienia przez inwestora zgody pozostałych współwłaścicieli nieruchomości”.
Tożsame stanowisko zostało wskazane w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 19 maja 2022 r.: „Dysponowanie nieruchomością na cele budowlane stanowi czynność przekraczającą zwykły zarząd rzeczą wspólną, a zatem podjęcie procesu inwestycyjnego na nieruchomości stanowiącej przedmiot współwłasności (bez względu na to, czy roboty budowlane wymagają zgłoszenia, czy też pozwolenia na budowę) wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli”.
Uzyskanie pozwolenia na budowę należy również kwalifikować jako czynność przekraczająca zakres zwykłego zarządu rzeczą wspólną. Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360) Do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Biorąc powyższe pod uwagę aby uzyskać pozwolenie na budowę, konieczna jest zgoda małżonki.
Różnice w planach na przyszłość
Jan i Anna są małżeństwem od 15 lat i posiadają działkę jako współwłasność. Jan od dłuższego czasu marzył o budowie domu na tej działce, ale Anna nie była przekonana do tego pomysłu, argumentując, że ich obecne mieszkanie w mieście jest wygodne i nie widzi potrzeby przeprowadzki na wieś. Mimo że Jan wielokrotnie wspominał o swoich planach, Anna nie wyrażała jednoznacznej zgody na budowę. Jan jednak postanowił działać i samodzielnie złożył wniosek o pozwolenie na budowę, nie informując o tym Anny. Po kilku miesiącach Anna dowiedziała się o uzyskanym pozwoleniu i natychmiast zgłosiła swój sprzeciw do urzędu, domagając się cofnięcia pozwolenia na budowę.
Brak komunikacji między małżonkami
Katarzyna i Tomasz są właścicielami działki, na której Tomasz chciałby wybudować nowoczesny dom. Katarzyna była bardziej sceptyczna, obawiała się dużych kosztów i wolała zainwestować w remont obecnego mieszkania. Tomasz, przekonany o słuszności swojego pomysłu, złożył wniosek o pozwolenie na budowę bez uzgodnienia tego z Katarzyną. Urząd wydał pozwolenie, ale Katarzyna, dowiedziawszy się o tym, natychmiast złożyła wniosek o wznowienie postępowania administracyjnego, argumentując, że jako współwłaścicielka nie wyraziła zgody na budowę. Sprawa trafiła do sądu, który uznał, że brak zgody współwłaściciela uniemożliwia kontynuację budowy.
Spór o zakres inwestycji
Marek i Beata wspólnie nabyli działkę, planując, że w przyszłości wybudują tam dom. Marek, z zawodu architekt, miał już gotowy projekt i chciał jak najszybciej rozpocząć budowę. Beata natomiast uważała, że najpierw powinni spłacić kredyt hipoteczny, który zaciągnęli na zakup działki. Mimo różnicy zdań Marek złożył wniosek o pozwolenie na budowę. Gdy Beata dowiedziała się o tym fakcie, złożyła do urzędu wniosek o cofnięcie pozwolenia, argumentując, że nie wyrażała zgody na taką inwestycję na tym etapie. Marek musiał zrozumieć, że bez zgody Beaty dalsze działania są niemożliwe i konieczne jest osiągnięcie porozumienia.
Uzyskanie pozwolenia na budowę na nieruchomości będącej współwłasnością wymaga zgody wszystkich współwłaścicieli, w tym małżonka. Brak zgody jednego z nich może skutkować wznowieniem postępowania administracyjnego i unieważnieniem uzyskanego pozwolenia na budowę. W takiej sytuacji, aby kontynuować inwestycję, konieczne jest osiągnięcie porozumienia lub skierowanie sprawy do sądu.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie zgody na budowę lub przygotowania odpowiednich pism? Skontaktuj się z nami online, a nasi prawnicy udzielą Ci fachowej porady i pomogą w sporządzeniu niezbędnych dokumentów. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
3. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 kwietnia 2019 r., sygn. akt II OSK 1075/18
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika