• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Staram się o uzyskanie pozwolenia na budowę obiektu przy drodze wojewódzkiej. W urzędzie zostałem poinformowany, że aby uzyskać takie pozwolenie, muszę mieć pozwolenie na budowę zjazdu z drogi wojewódzkiej. Posiadam już decyzję zezwalającą na przebudowę zjazdu z drogi (decyzja lokalizacyjna) popartą wcześniej uzgodnioną geometrią zjazdu, ale dla nich to za mało. Czy faktycznie przepisy zobowiązują mnie do uzyskania pozwolenia na budowę zjazdu, abym mógł uzyskać pozwolenie na budowę? Dodam, że działka posiada już w tym miejscu zjazd, ale nie spełnia on wymagań dla samochodów ciężarowych niezbędnych dla późniejszej obsługi budynku.
Posiada Pan pozwolenie od zarządu dróg na przebudowę zjazdu, tzw. decyzję lokalizacyjną. To jest jedynie zgoda od zarządu dróg na to, aby mógł Pan cokolwiek zrobić ze zjazdem, który wymaga ingerencji w drogę.
Zgodnie z definicją drogi zawartej w art. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych z dnia 21 marca 1985 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 260 ze zm.) – przez „drogę” należy rozumieć budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. Z definicji tej wynika zatem, że jest to budowla przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym.
Ustawodawca, używając w ustawie o drogach publicznych pojęcia budowla, nawiązał bezpośrednio i merytorycznie do słownika pojęciowego ustawowo sprecyzowanego w prawie budowlanym. Natomiast w art. 4 pkt 8 ustawy o drogach publicznych zawarł jedynie legalną definicję zjazdu, przez który należy rozumieć połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Pojęcie „zjazdu” na gruncie przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ma inne znaczenie i funkcje, niż to samo pojęcie w Prawie budowlanym. Zgodnie bowiem z art. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych przez drogę należy rozumieć budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym. „Zjazd” to połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej w rozumieniu przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 4 pkt 8 ustawy o drogach publicznych). W świetle tych przepisów zjazd nie mieści się w definicji drogi. W przypadku budowy lub przebudowy drogi publicznej inwestorem jest zarządca drogi, natomiast w przypadku zjazdu – właściciel lub użytkownik nieruchomości przyległej do drogi (z wyjątkiem przewidzianym w art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych). Na budowę lub przebudowę zjazdu przez właściciela (użytkownika) nieruchomości konieczne jest uzyskanie zezwolenia zarządcy drogi (art. 29 ust. 1 ustawy o drogach publicznych). Kontrola zarządcy drogi w tym zakresie uzasadniona jest celami zapewnienia bezpieczeństwa ruchu na drogach publicznych. W przepisach dotyczących dróg publicznych zjazd ma więc odrębny charakter od samej drogi i nie jest jej częścią.
Stosownie do treści art. 29 ust. 3 ustawy o drogach publicznych – zezwolenie na lokalizację zjazdu, o którym mowa w ust. 1, wydaje się na czas nieokreślony, z zastrzeżeniem ust. 5. W zezwoleniu na lokalizację zjazdu określa się miejsce lokalizacji zjazdu i jego parametry techniczne, a w zezwoleniu na przebudowę zjazdu – jego parametry techniczne, a także zamieszcza się, w przypadku obu zezwoleń, pouczenie o obowiązku: uzyskania przed rozpoczęciem prac budowlanych pozwolenia na budowę, a w przypadku przebudowy zjazdu dokonania zgłoszenia budowy albo wykonania robót budowlanych oraz uzyskania zezwolenia zarządy drogi na prowadzenie robót w pasie drogowym; uzgodnienia z zarządcą drogi, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę, projektu budowlanego zjazdu.
Przepis powyższy ustawy o drogach publicznych stanowi zatem podstawę prawną do wyrażenia zgody albo odmowy na wykonanie zjazdu z drogi, co następuje w decyzji wydanej przez właściwego zarządcę drogi.
Co prawda, zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 11 w zw. z art. 30 Prawa budowlanego – pozwolenia na budowę rzeczywiście nie wymaga budowa zjazdów z dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach, natomiast przepis art. 43 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż obiekty, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2b i 19a-20b, podlegają geodezyjnemu wyznaczeniu w terenie, a po ich wybudowaniu – geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej, obejmującej ich położenie na gruncie, to niemniej jednak wskazać w tym względzie należy, że właściwy organ może nałożyć obowiązek stosowania ust. 1 również w stosunku do obiektów budowlanych wymagających jedynie zgłoszenia ( art. 43 ust. 2 ustawy – Prawo budowlane).
Przepisy Prawa budowlanego nie nakładają także obowiązku dołączenia do zgłoszenia budowy zjazdu z drogi wojewódzkiej, powiatowej i gminnej projektu budowlanego. W związku z powyższym inwestor zainteresowany przebudową ww. zjazdów dokonuje zgłoszenia, natomiast nie musi dołączać do niego projektu budowlanego, a w konsekwencji także opinii wymaganych dla projektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych.
Jednakże i w tym przypadku organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć, w drodze decyzji, obowiązek uzyskania pozwolenia na wykonanie określonego obiektu lub robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia, a w konsekwencji sporządzenia projektu budowlanego (zob. art. 30 ust. 7 Prawa budowlanego).
Decyzja lokalizacyjna, którą Pan posiada, nie jest jedyną, jaką musi Pan uzyskać, jeśli w decyzji tej nałożono na Pana obowiązek zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia.
Mimo że Prawo budowlane nie wymaga uzyskiwania pozwolenia na przebudowę zjazdu, to organ w uzasadnionych przypadkach ma prawo takowego wymagać, a wynika to z braku nowelizacji ustawy o drogach publicznych przy okazji ostatnich nowelizacji Prawa budowlanego, gdzie zniesiono obowiązki uzyskiwania pozwolenia, a nawet zgłoszenia.
Może Pan odwoływać się od obowiązku, powołując się na następujące argumenty:
„Z treści art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych wynika, że w przypadku budowy lub przebudowy drogi budowa lub przebudowa zjazdów dotychczas istniejących należy do zarządcy drogi. Oznacza to, że na gruncie Prawa budowlanego i przepisów szczególnych dotyczących budowy i przebudowy dróg (art. 29 ust. 2 ustawy o drogach publicznych) droga wraz ze zjazdami traktowana jest jako jeden obiekt budowlany. Regulacje dotyczące robót budowlanych związanych z przebudową drogi powinny być więc jednakowe także w odniesieniu do przebudowy zjazdów z tych dróg. Skoro na prowadzenie robót budowlanych polegających na przebudowie drogi nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, to tym bardziej na przebudowę zjazdu z tej drogi takie pozwolenie nie jest wymagane. Zjazd z drogi, co do zasady, jest elementem mniej skomplikowanym pod względem projektowym i wykonawczym niż sama droga, dlatego jego przebudowa nie powinna być poddana surowszym rygorom niż przebudowa drogi.
Przepis art. 29 ust. 1 ustawy o drogach publicznych nakłada na inwestora, który planuje przebudowę zjazdu z drogi publicznej obowiązek uzyskania decyzji zarządcy drogi zezwalającej na przebudowę zjazdu. W zezwoleniu na przebudowę zjazdu określa się jego parametry techniczne, a także zamieszcza się pouczenie o obowiązku dokonania zgłoszenia budowy albo wykonania robót budowlanych oraz uzyskania zezwolenia zarządcy drogi na prowadzenie robót w pasie drogowym (art. 29 ust. 3 pkt 1). Brak jest podstaw do przyjęcia, że organy architektoniczno-budowalne nie mają obowiązku uwzględnienia tego przepisu oraz dokonania wykładni przepisów Prawa budowlanego również w powiązaniu z jednoznacznym brzmieniem art. 29 ust. 3 pkt 1 ustawy o drogach publicznych (podobnie wyrok NSA z 14 czerwca 2016 r., II OSK 2442/14, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, orzeczenia.nsa.gov.pl). Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że niezasadny jest zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 30 ust. 6 pkt 1 w zw. z art. 29 ust. 1 i 2 Prawa budowlanego poprzez przyjęcie, że przebudowa zjazdu z drogi publicznej nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, lecz zgłoszenia” [takie stanowisko przyjął NSA w wyroku z dnia 13 stycznia 2017 r. II OSK 1109/15].
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika