Czy wykonawca może odmówić wykonania poprawek do projektu budowlanego?

Odpowiedzialność za niewykonanie poprawek

Pana odpowiedzialność zależy w dużej mierze od treści umowy. Jeśli przewiduje kary umowne – musi Pan być świadom ich zastosowania. Nadto inwestor ma prawo do odstąpienia od umowy, żądania odszkodowania, a także sądowego wykonania zastępczego na Pana koszt i ryzyko. A jeśli instalacja została już odebrana – do roszczeń z tytułu rękojmi.

Artykuł 354 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) ustanawia ogólną dyrektywę interpretacyjną, którą należy stosować przy ocenie sposobu wykonania zobowiązania. Obejmuje on wszelkie zobowiązania, nie tylko wynikające z umowy. Wynika z niego, że dłużnik ma wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią, ale jednocześnie w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom współżycia społecznego, a ponadto, jeżeli istnieją w tym zakresie ustalone zwyczaje, także w sposób odpowiadający tym zwyczajom. Sposób wykonania zobowiązania wynikającego z umowy określają również ogólne przepisy o wykonaniu zobowiązań, a także przepisy właściwe dla poszczególnych typów zobowiązań umownych. Niedostosowanie się przez dłużnika do tych wymagań sprawia, że można mówić bądź o nienależytym wykonaniu, bądź nawet o niewykonaniu całkowitym. Na te dwie postaci zachowania się dłużnika niezgodnego z treścią zobowiązania łączącego go z wierzycielem wskazuje art. 471 K.c.

Niewykonanie prac zgodnie z umową

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 października 2002 roku (sygn. akt V CKN 1287/00) wskazał, że „powszechnie przyjmuje się, że z niewykonaniem mamy do czynienia wówczas, gdy zachowanie się dłużnika całkowicie odbiega od treści łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. Nienależyte wykonanie występuje zaś, gdy zachowanie się dłużnika częściowo pozostaje w zgodzie z treścią zobowiązania, a częściowo jest z nią sprzeczne”. W podobnym duchu wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 21 kwietnia 2009 roku (sygn. akt V ACa 88/09). Stwierdził mianowicie, że „niewykonanie zobowiązania zachodzi wówczas, gdy w zachowaniu dłużnika nie występuje nic, co odpowiadałoby spełnieniu świadczenia, natomiast nienależyte wykonanie zobowiązania ma miejsce wtedy, gdy zachowanie dłużnika zmierzało do spełnienia świadczenia, jednak osiągnięty przez niego wynik nie spełnia wymogów świadczenia, do którego dłużnik był zobowiązany”. Analogiczne wypowiedzi odnaleźć można w piśmiennictwie (zob. F. Zoll, System Prawa Prywatnego, t. 6, s. 1134).

Zgodnie z treścią art. 627 K.c. „przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia”. Oprócz przepisów dotyczących umowy o dzieło, zawartych w księdze trzeciej Kodeksu cywilnego, zastosowanie znajdują oczywiście przepisy ogólne o zobowiązaniach, w tym art. 471 K.c. Odpowiedzialność przyjmującego zamówienie za wady dzieła oparta jest na zasadzie ryzyka, co oznacza, że nie może on zwolnić się od odpowiedzialności za wady, wykazując, że wady powstały bez jego winy czy wręcz bez jego wiedzy.

Wady dzieła a uprawnienia zamawiającego

Uprawnienia zamawiającego na wypadek ujawnienia się wad dzieła, za które przyjmujący zamówienie odpowiada, są zróżnicowane w zależności od rodzaju ujawnionych wad. Jeżeli wady są usuwalne, zamawiającemu przysługuje prawo żądania usunięcia wad i wyznaczenia do tego odpowiedniego terminu wraz z zagrożeniem, że po jego bezskutecznym upływie nie przyjmie naprawy (art. 637 § 1 K.c.). Jeżeli przyjmujący zamówienie nie naprawi dzieła w tym terminie lub też odmówi naprawy z uwagi na zbyt wysokie koszty, dalsze uprawnienia zamawiającego są zróżnicowane w zależności od tego, czy wady są istotne, czy nieistotne. Jeżeli wady są istotne, zamawiający może od umowy odstąpić. Jeżeli wady są nieistotne, zamawiający może jedynie żądać obniżenia umówionego wynagrodzenia, lecz odstępować od umowy mu nie wolno. Za wady istotne uznać należy te, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku lub sprzeciwiają się wyraźniej umowie. Wadami nieistotnymi są wszelkie inne wady (zob. wyr. SN z dnia 26 lutego 1998 r., sygn. akt I CKN 520/97; podobnie wyr. SN z dnia 8 stycznia 1999 r., sygn. akt I CKN 957/97). W wypadku gdy wady rzeczy są nieusuwalne lub też nie dają się usunąć w rozsądnym terminie, zamawiający może bez wyznaczania jakichkolwiek dodatkowych terminów albo od umowy odstąpić – w wypadku gdy wady są istotne – albo żądać obniżenia umówionego wynagrodzenia, jeśli wady są nieistotne. W żadnej z powyższych sytuacji zamawiającemu nie przysługuje prawo żądania od przyjmującego zamówienie dostarczenia nowego dzieła wolnego od wad (zob. Z. Radwański, Zobowiązania. Część szczegółowa, Warszawa 2001, s. 130).

Obniżenie wynagrodzenia powinno nastąpić w odpowiednim stosunku, to znaczy stosownie do stopnia zmniejszenia wartości lub użyteczności wadliwego dzieła (zob. A Brzozowski w: Prawo zobowiązań – część szczegółowa, pod red. J. Rajski, t. 7, Warszawa 2001, s. 275). Odstąpienie od umowy o dzieło powoduje, że zamawiający powinien zwrócić przyjmującemu zamówione dzieło, zaś przyjmujący zamówienie jest zobowiązany zwrócić zamawiającemu zapłacone wynagrodzenie (art. 560 i art. 494 w zw. z art. 638 K.c.). Każdej ze stron przysługuje prawo zatrzymania do czasu, gdy druga strona zaoferuje zwrot otrzymanego świadczenia (zob. wyr. SN z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt II CKU 50/96).

Zamawiający traci możliwość korzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady dzieła, jeżeli nie zawiadomił (w dowolny sposób) przyjmującego zamówienie o wadach w ciągu miesiąca od ich wykrycia. Gdy zgodnie z przyjętymi w danych stosunkach zwyczajami zamawiający jest zobowiązany dzieło sprawdzić, straci on możliwość korzystania z uprawnień wynikających z rękojmi, jeżeli nie zawiadomił przyjmującego zamówienie o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym mógł wadę przy zachowaniu należytej staranności wykryć (art. 563 w związku z art. 638 K.c.; zob. uzasadnienie SA z dnia 3 września 1998 r., sygn. akt I ACa 225/98).

Wysokość odszkodowania

Odszkodowanie może wynosić tyle, ile pokrycie wszystkich szkód poniesionych przez inwestora, łącznie z karami, jakie dostanie on w związku ze swoimi umowami.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.