• Data: 2024-11-27 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Budynek mieszkalny został wybudowany przy granicy działki w latach 70., zgodnie z obowiązującymi przepisami budowlanymi. Została za nim pozostawiona tzw. stopa, ok. 20-30 cm, żeby móc dokonywać konserwacji budynku. Nasza działka i i działka sąsiada zostały wydzielone końcem lat 60. (w starostwie są mapki) – ustalono ich szerokość i punkty graniczne. Wpisy w księgach wieczystych dotyczące powierzchni działek są zgodne z mapami w starostwie, jednak w rzeczywistości szerokość naszej działki jest ok. 60 cm węższa niż w księgach wieczystych i prawie własności. Dodam, że kilka lat temu sąsiad zlikwidował kamień graniczny, który pokazywał granicę. Problem polega na tym, że chcielibyśmy ocieplić nasz budynek, a sąsiad robi problemy, bo uważa, że jest niezgodność i że nie mamy tej wspomnianej „stopy” przy granicy. Dodam, że nasze działki są usytuowane w centrum miasta i jest tu bardzo „ciasno”, dlatego ten wąski pasek jest bardzo ważny, bo umożliwia przeprowadzanie bieżących remontów na swoim. Tymczasem wygląda na to, że to ja mam udowadniać własność objętą księgą wieczystą i dokonywać jakichś sprostowań. Co zrobić, żeby rozwiązać ten problem? Chodzi mi tylko o docieplenie budynku tak naprawdę na swoim gruncie.
Niestety nie jest Pani w dobrej pozycji do dokonania prac bez procedury administracyjnej.
Kluczowe pytanie, na które trzeba znać odpowiedź, to jaka jest powierzchnia działki w ewidencji gruntów? Jeśli również taka jak w KW, to problem narasta. Jeśli bowiem dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są z różnych względów niezgodne z istniejącym stanem faktycznym i prawnym – sposób i tryb wprowadzania danych do operatu ewidencji gruntów i budynków regulują przepisy art. 22 i 23 ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne i rozdział 3 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Możliwe jest wprowadzanie zmian do ewidencji z urzędu lub na wniosek, ale każda aktualizacja z urzędu dokonywana jest w oparciu o zmiany wynikające z dokumentów wymienionych w § 46 ust. 2 rozporządzenia. Przepis art. 23 Prawa geodezyjnego i kartograficznego stanowi zaś, że organy, sądy i kancelarie notarialne przesyłają organowi prowadzącemu ewidencję gruntów zmiany danych objętych ewidencją gruntów. W związku z powyższym, o zmianach powinien się organ dowiedzieć z dokumentów przesłanych przez powyższe organy. Jeśli zaś organ prowadzący ewidencję o zmianach takich nie został poinformowany przez ww. podmioty, a uzyskał informację od podmiotu (np. Pani) domagającego się wprowadzenia zmian, to wówczas również owe zmiany – tyle że dokonywane wówczas na wniosek – muszą być oparte na dokumentach będących podstawą do wprowadzenia zmian z urzędu. Wówczas dopiero zmiana w ewidencji gruntów i budynków daje podstawę do żądania zmiany w KW.
Jeśli zaś w ewidencji (katastrze nieruchomości) dane są prawidłowe, a w księdze wieczystej (KW) nieprawidłowe, wówczas jest prościej, bowiem art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece pozwala sprostować w księdze wieczystej dane zawarte w dziale I KW („Oznaczenie nieruchomości”), tak aby zachowana była zgodność z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków:
„Art. 27. 1. W razie niezgodności danych katastru nieruchomości z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje – na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika – sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości.
2. Sprostowanie, o którym mowa w ust. 1, może być dokonane także z urzędu, na skutek bezpośredniego sprawdzenia danych w bazie danych katastru nieruchomości lub zawiadomienia jednostki prowadzącej kataster nieruchomości.
3. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, dołącza się wypis z operatu katastralnego, a gdy jest to niezbędne – także wyrys z mapy katastralnej lub inny dokument stanowiący podstawę sprostowania oznaczenia nieruchomości.
4. Organ prowadzący kataster nieruchomości zapewni nieodpłatnie sądom, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste w systemie informatycznym, bezpośredni dostęp do bazy danych katastru nieruchomości w celu sprawdzenia oznaczenia nieruchomości”.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 listopada 1997 r. (II CKU 110/97), wskazuje: „Nie jest usunięciem niezgodności w rozumieniu art. 10 sprostowanie powierzchni nieruchomości w dziale I księgi wieczystej, gdyż określenie powierzchni w dziale I służy tylko oznaczeniu nieruchomości (art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy o księgach wieczystych i § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 1992 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece – Dz. U. Nr 29, poz. 128). Wpis powierzchni gruntu w części »oznaczenie nieruchomości« działu I księgi wieczystej nie jest objęty domniemaniem prawdziwości z art. 3 ani nie jest chroniony rękojmią wiary publicznej ksiąg wieczystych. W razie niezgodności tego z danymi z ewidencji gruntów sprostowanie winno nastąpić w postępowaniu wieczystoksięgowym na podstawie art. 27 i art. 57 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece”.
Jeśli zatem nie dogada się z Pani z sąsiadem, to bez przejścia procedury zmiany danych w ewidencji (ponowne pomiary, koszty geodety itd.), a następnie zmiany w KW, nie uda się osiągnąć celu. Może Pani spróbować uświadomić sąsiadowi, że koszty sprawy będą duże, a on jako strona również je poniesie, może to go zniechęci. Natomiast jeśli będzie nieugięty, to prawda jest taka, że to, co widnieje w ewidencji gruntów i budynków, jest kluczowe, bo to te wpisy dotyczące powierzchni są decydujące i to na nich bazują wpisy w KW. Sprostowanie wpisów w KW można dokonać wyłącznie na podstawie wypisu a w uzasadnionych przypadkach wypisu i wyrysu z ewidencji gruntów i budynków. Natomiast zmiany dokonywane w ewidencji gruntów i budynków na podstawie:
1) odpisów aktów notarialnych, dotyczących przeniesienia, zmiany, zrzeczenia się albo ustanowienia praw do nieruchomości, bądź obejmują czynności przenoszące własność nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej;
2) odpisów aktów poświadczenia dziedziczenia oraz odpisów europejskich poświadczeń spadkowych;
3) zawiadomień sądu o nowych wpisach w działach I i II księgi wieczystej;
4) odpisów ostatecznych decyzji administracyjnych;
5) dokumentacji geodezyjnej przyjętej do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Chcąc zatem podważyć dotychczasowe pomiary, trzeba przejść procedurę zmiany dokumentacji geodezyjnej, która okazała się podstawą wpisu. Bez tego sąsiad nie ma obowiązku stosować się do żądać, które nie mają pokrycia w ewidencji i finalnie w KW.
Na koniec przypomnę, że podejmując prace modernizacyjne, inwestor powinien zachować wszystkie odległości od granicy działki sąsiedniej – zgodne z § 12 rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Sprostowanie powierzchni nieruchomości w ewidencji gruntów i budynków oraz księdze wieczystej jest kluczowe w przypadku niezgodności granic działki lub jej powierzchni. Proces ten wymaga precyzyjnych pomiarów geodezyjnych i formalnej aktualizacji danych, co może być niezbędne przy planowaniu prac budowlanych, takich jak ocieplenie budynku. Zgodność danych między ewidencją a księgą wieczystą pozwala uniknąć sporów sąsiedzkich i zabezpiecza prawa właściciela nieruchomości.
Potrzebujesz wsparcia prawnego lub profesjonalnego pisma w sprawie swojej nieruchomości? Skontaktuj się z nami, opisując swój problem w formularzu pod artykułem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika