Szukamy prawnika. Oferta dla radców prawnych i adwokatów

Jak zrobić odbiór domu po ponad 20 latach

• Data: 2023-12-04 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion

Zalegalizowanie domu, którego budowa nie została formalnie zakończona, jest wyzwaniem zarówno prawnym, jak i technicznym. To skomplikowany proces, który wymaga zgromadzenia wielu dokumentów. W niniejszym artykule omówimy kwestie związane ze zgłoszeniem zakończenia prac budowlanych bez dziennika budowy oraz wyjaśnimy, co trzeba zrobić, aby uzyskać pozwolenie na użytkowanie. Powyższe zagadnienia przedstawimy na przykładzie sprawy państwa Nowakowskich.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Jak zrobić odbiór domu po ponad 20 latach

Państwo Nowakowscy od 1994 r. mieszkają z rodzicami w domu, bez formalnego zakończenia budowy. Są w posiadaniu planów budynku i mają pozwolenie na budowę z 1990 r. Wszystkie przyłącza (woda, gaz, prąd, kominy) zostały wykonane między 1992 a 1994 r. i zatwierdzone protokołami przez odpowiednie instytucje. Niestety przez zaniedbania nie zakończyli budowy i nie został zrobiony odbiór. Na chwilę obecną nie posiadają dziennika budowy, został prawdopodobnie u kierownika budowy, a ten od wielu lat nie żyje. Chcieliby mieszkać w tym domu legalnie. Dom jest bezpieczny i zadbany. Państwo Nowakowscy zastanawiają się, co trzeba zrobić, aby zalegalizować mieszkanie w domu bez odbioru przez PINB.

Zgłoszenie zakończenia budowy bez dziennika budowy

Budowa została zakończona przed 1995 r., ale nie zgłoszono jej zakończenia i przystąpiono do użytkowania budynku. Jak zrobić odbiór domu po 20 latach?

Zgodnie z obecnie obowiązującą ustawą – Prawo budowlane, jej artykułem 54 – do użytkowania obiektu budowlanego, na budowę którego wymagane jest pozwolenie na budowę albo zgłoszenie budowy, można co do zasady przystąpić po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. Inwestor, zamiast dokonania zawiadomienia o zakończeniu budowy, może wystąpić z wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Jednak jeśli państwo Nowakowscy nie mają dziennika budowy lub brakuje im wpisów w dzienniku budowy, konieczne będzie zgłoszenie tego faktu albo odtworzenie go. Jest to praktycznie niemożliwe, a po 2 latach od ostatniego wpisu – decyzja o pozwoleniu na budowę wygasła.

Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – „decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż dwa lata”.

Zobacz też: Zgubiony dziennik budowy co robić

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Kiedy wygasa pozwolenie na budowę?

Wygaśnięcie pozwolenia na budowę następuje z mocy prawa, o czym świadczy zwrot „decyzja wygasa”, a w trybie art. 162 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (K.p.a.) następuje jedynie stwierdzenie jej wygaśnięcia. Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia prac przygotowawczych na terenie budowy, a pracami tymi są: wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie, wykonanie niwelacji terenu, zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową obiektów tymczasowych i wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budynku (art. 41 ust. 1 i ust. 2 Prawa budowlanego).

Dziennik budowy jest urzędowym dokumentem przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności mających miejsce w toku wykonywania robót (art. 45 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane). Stanowi część dokumentacji budowy (zobacz art. 3 pkt 13 Prawa budowlanego). Oznacza to przede wszystkim, że zapisy wprowadzone do niego mogą być przedmiotem dowodu w postępowaniu sądowym i administracyjnym.

Na podstawie § 9 „do dokonywania wpisów w dzienniku budowy są uprawnieni:

1) inwestor,

2) inspektorzy nadzoru inwestorskiego,

3) projektant,

4) kierownik budowy i kierownicy robót budowlanych,

5) osoby wykonujące czynności geodezyjne na terenie budowy,

6) użytkownik w wypadku realizacji obiektu w systemie zastępstwa inwestycyjnego,

7) przedstawiciel banku kredytującego budowę obiektu,

8) pracownicy organów nadzoru budowlanego i innych organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przepisów na budowie (np. państwowy inspektor sanitarny, zobacz art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej; t. jedn.: Dz. U. 2006 r. Nr 122 poz. 851)”.

Zgodnie z brzmieniem art. 103 ustawy – Prawo budowlane z 1994 r. (weszła w życie 1 stycznia 1995 r.):

1. Do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, a niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Przepisu art. 48 nie stosuje się do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy lub w stosunku do których przed tym dniem zostało wszczęte postępowanie administracyjne. Do takich obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe.

3. Właściwość organów do załatwiania spraw, o których mowa w ust. 1, określa się na podstawie przepisów ustawy”.

Przeczytaj też: Odbiór domu bez prądu

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Wniosek w sprawie udzielenia pozwolenia na użytkowanie

Jeśli państwu Nowakowskim uda się wykazać zakończenie budowy do 1995 r., wystarczy pozwolenie na użytkowanie. Wniosek w sprawie udzielenia pozwolenia na użytkowanie domu z lat 90. składa się do właściwego organu (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego). Do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor jest obowiązany dołączyć:

  • oryginał dziennika budowy,
  • oświadczenie kierownika budowy: o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami, o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, a także – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu;
  • oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, jeżeli eksploatacja wybudowanego obiektu jest uzależniona od ich odpowiedniego zagospodarowania;
  • protokoły badań i sprawdzeń;
  • inwentaryzację geodezyjną powykonawczą;
  • potwierdzenie, zgodnie z odrębnymi przepisami, odbioru wykonanych przyłączy;
  • kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku (nie stosuje się do budynków: podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami; używanych jako miejsca kultu i do działalności religijnej; przeznaczonych do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata; niemieszkalnych służących gospodarce rolnej; przemysłowych i gospodarczych o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/m2/rok; mieszkalnych przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku; wolnostojących o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2) – (art. 57 ust. 1 ustawy Prawo budowlane).

Przy tej okazji warto zastanowić się, czy między brakiem dziennika budowy a odbiorem domu występuje jakaś zależność. W wypadku braku dziennika budowy, w sytuacji ubiegania się o pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego, w celu udokumentowania określonych faktów należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego – w celu ustalenia jego treści można dopuścić inne dowody (zob. art. 75 § 1 K.p.a.). Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania administracyjnego jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. Sformułowanie „w szczególności” oznacza, że nie jest to zamknięte wyliczenie środków dowodowych dopuszczalnych w postępowaniu administracyjnym. Dopuszczalne są zatem również inne środki dowodowe nienazwane, jeżeli mogą przyczynić się do wykrycia prawdy obiektywnej, np. opinie instytutu naukowo-badawczego, plany, mapy, filmy, zdjęcia, taśmy nagrań itp.

Dopełnienie wszystkich formalności pozwoli państwu Nowakowskim dokonać odbioru domu po latach. Jednak muszę uprzedzić, że przed państwem Nowakowskimi stoi niełatwe zadanie – zgromadzenie całej dokumentacji nie będzie ani proste, ani tanie. Podobne problemy będą czekały na każdą osobę, która dokona zakupu domu bez odbioru.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Przykład 1

Pan Marek odziedziczył dom po rodzicach, w którym mieszka od lat 90. Budowa domu nie została formalnie zakończona, a dziennik budowy zaginął. Brak dziennika budowy okazał się kluczowym problemem. Pan Marek, chcąc zalegalizować swój dom, musiał skorzystać z usług specjalistów, aby odtworzyć możliwie najdokładniej historię budowy i uzyskać odpowiednie dokumenty potwierdzające zgodność wykonanych prac z obowiązującymi normami.

 

Przykład 2

Rodzina Kowalskich mieszkała w domu, który powstał na początku lat 90. i nie został formalnie odebrany. Po latach zdecydowali się sprzedać nieruchomość, ale okazało się, że brak odbioru znacząco obniża wartość domu. Musieli przeprowadzić skomplikowane procedury administracyjne, w tym uzyskać nowe pozwolenie na budowę i wykonać odbiór techniczny, aby móc sprzedać dom po rynkowej cenie.

 

Przykład 3

Pani Anna w latach 90. kupiła dom w stanie surowym. Z czasem dokończyła budowę, ale nie dopełniła formalności związanych z odbiorem budynku. Gdy zdecydowała się na jego remont, napotkała trudności z uzyskaniem pozwolenia na budowę, ponieważ oryginalna nieruchomość nie była formalnie zarejestrowana. Musiała zatrudnić prawnika i architekta, aby dostosować istniejącą strukturę do obecnych przepisów i uzyskać niezbędne pozwolenia.

Podsumowanie

Podsumowując, zalegalizowanie domu bez formalnego zakończenia budowy i odbioru technicznego wiąże się z wieloma wyzwaniami prawnymi i administracyjnymi. Przykłady z życia wzięte, takie jak przypadki pana Marka, rodziny Kowalskich czy pani Anny, pokazują, że proces legalizacji takiego budynku może być czasochłonny i kosztowny. Warto zatem dokładnie przemyśleć decyzję o zamieszkaniu w nieskończonym domu lub o jego sprzedaży.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz wsparcia w legalizacji Twojego domu? Skorzystaj z naszych porad prawnych online i usług profesjonalnego przygotowania niezbędnych dokumentów. Nasi eksperci z dziedziny prawa budowlanego chętnie pomogą Ci na każdym etapie procesu. Już dziś wypełnij formularz kontaktowy umieszczony pod tekstem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
2.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Izabela Nowacka-Marzeion

O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion

Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.



Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

porady prawne online ePorady24.pl

prawo spadkowe

odpowiedziprawne.pl

Zadaj pytanie » Szukamy prawnika »