• Autor: Filip Syrkiewicz
Złożyłem wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy budynku z garażem (nie ma planu miejscowego), ale w decyzji powierzchnia zabudowy była za mała na taki budynek. Zatem zdecydowałem się na budynek bez garażu (wszystkie inne warunki oczywiście są spełnione). Decyzja o warunkach zabudowy określa: „Zakres inwestycji objętej decyzją obejmuje budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego z garażem”. Czy mogę uzyskać pozwolenie na budowę dla samego domu bez garażu? W decyzji nie ma informacji, czy garaż ma być w bryle budynku, czy wolnostojący. Jedyne stwierdzenie odnoszące się do garażu dotyczy dachu, mianowicie: „(…) z uwzględnieniem następujących warunków: budynek mieszkalny jednorodzinny – wolnostojący, niepodpiwniczony (…) c) dach budynku – wielospadowy, z możliwością sytuowania lukarn, wykuszy, okien doświetlających poddasze, płaski nad garażem”. Czy w takim razie urzędnik starostwa ma prawo odmówić wydania pozwolenia na budowę, bo nie ma tego garażu, a całość jest mieszkalna? Załóżmy, że decyzja będzie odmowna, odwołam się od niej i ostatecznie np. sąd zadecyduje, że odmowa była błędna. Czy będę mógł ubiegać się o odszkodowanie na drodze cywilnej? Opóźnienie budowy domu bezpośrednio wpływa negatywnie na wiele moich spraw.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że dla obszaru należącej do Pana nieruchomości nie został uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, a tym samym dopuszczalność realizacji określonego zamierzenia budowlanego ustala się na podstawie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Materialnoprawne ramy uzgadniania warunków zabudowy i zagospodarowania terenu wyznaczają przepisy art. 60 i nast. ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2018 r., poz. 1945 z późn. zm.).
Istotą decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jest określenie reguł kształtowania ładu przestrzennego w obrębie nieruchomości objętej zamierzeniem inwestycyjnym oraz funkcji terenu i projektowanej zabudowy. Cechy założenia powinny uwzględniać kontekst przestrzenny otoczenia, a tym samym decyzja o warunkach zabudowy powinna spełniać funkcję, którą dla innych terenów gwarantuje plan miejscowy.
Co szczególnie ważne z punktu widzenia realizacji przedsięwzięcia, wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu obejmującej określone zamierzenie budowlane nie wyłącza możliwości ubiegania się o wydanie rozstrzygnięcia dotyczącego inwestycji o mniejszych lub większych parametrach.
Istotą przedstawionego przez Pana zagadnienia jest jednak dopuszczalność realizacji jedynie części przedsięwzięcia na nieruchomości poprzez ograniczenie zabudowy wyłącznie do budynku mieszkalnego, a zatem z pominięciem obiektu garażowego.
Kwestia ta nie została rozstrzygnięta w ustawie, jednak była przedmiotem rozważań zarówno w orzecznictwie, jak i w literaturze przedmiotu.
W judykaturze przeważa pogląd, stosownie do którego określone w decyzji o warunkach zabudowy parametry mają charakter limitacyjny. Oznacza to, że inwestor, w granicach ustaleń przewidzianych w decyzji może względnie swobodnie realizować zamierzone przedsięwzięcie. Inwestycja nie może jednak wykraczać poza wartości graniczne, oznaczone w decyzji jako minimalne lub maksymalne (tak m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 kwietnia 2015 r. – sygn. akt IV SA/Wa 317/15).
W praktyce stanowisko to prowadzi do wniosku, że inwestor w granicach przyznanej mu swobody może decydować m.in. o powierzchni zabudowy, powierzchni użytkowej lub biologicznie czynnej, o ile projektowane do realizacji parametry przedsięwzięcia nie będą wykraczały poza określone w decyzji wartości graniczne.
W orzecznictwie o nieco starszym rodowodzie rzeczywiście istniał równolegle pogląd, w myśl którego decyzja o warunkach zabudowy miała dla organu – przy wydawaniu decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę – charakter wiążący. Tym samym wszelka niezgodność zamierzenia z decyzją o WZ mogła skutkować odmową uwzględnienia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę.
Aktualnie przeważa jednak stanowisko, zgodnie z którym możliwa jest częściowa realizacja przedsięwzięcia, dla którego wydana została decyzja o warunkach zabudowy, o ile projektowane zamierzenie nie modyfikuje określonej w tym rozstrzygnięciu funkcji wiodącej (tak m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 października 2016 r. – sygn. akt II OSK 3388/14).
Jak wynika z opisu, projektowane przedsięwzięcie ma spełniać funkcję mieszkaniową, a tym samym związany z nim obiekt garażowy ma względem tego przeznaczenia rolę służebną. Z tych względów odstąpienie od realizacji garażu nie powinno być kwalifikowane jako modyfikacja funkcji projektowanej zabudowy. W dalszym ciągu, zasadniczym przeznaczeniem inwestycji będzie bowiem realizacja celu mieszkaniowego.
Warunkiem ustalenia odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa jest istnienie obiektywnego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy odmową wydania decyzji określonej treści a powstaniem szkody majątkowej. Tymczasem decyzja w sprawie pozwolenia na budowę mieści się w granicach uznania administracyjnego, a więc przyznaje organowi względną swobodę przy rozstrzyganiu w ramach postępowania administracyjnego.
Nie jest wykluczone, że w pewnych okolicznościach odmowa uzgodnienia projektu budowlanego mogłaby być kwalifikowana jako źródło szkody majątkowej, jakkolwiek konieczne byłoby dowiedzenie bezpośredniego oraz zawinionego działania organu.
W praktyce odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu naruszenia prawa przez organy władzy publicznej aktualizuje się w przypadku, gdy działanie lub zaniechanie organu prowadzi do rzeczywistego uszczuplenia majątku obywatela (np. sprzedaż nieruchomości, do której roszczenia przysługują osobom trzecim itp.).
Wymaga podkreślenia, że odszkodowanie z tego tytułu dochodzone jest na drodze sądowej – strona wywodząca swoje prawo do rekompensaty obowiązana jest wówczas uiścić koszty sądowe w pełnej wysokości (podlegają zwrotowi w przypadku rozstrzygnięcia na korzyść).
Zgodnie z przywołanym stanowiskiem orzecznictwa oraz poglądem zaprezentowanym w literaturze przedmiotu, jedynie zmiana zasadniczej funkcji obiektu mogłaby wykluczać realizację zamierzenia objętego decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w części.
Jeżeli różnicę pomiędzy warunkami zabudowy a projektem budowlanym stanowi garaż, od którego odstąpienie nie zmieni wiodącego, mieszkalnego przeznaczenia obiektu, organ administracji architektoniczno-budowlanej nie powinien odmówić zatwierdzenia tego projektu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Filip Syrkiewicz
Filip Syrkiewicz – radca prawny, członek Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, posiada wieloletnie doświadczenie w orzecznictwie administracyjnym, współpracownik kilku renomowanych kancelarii prawnych, specjalizuje się w materialnym i procesowym prawie cywilnym i administracyjnym ze szczególnym uwzględnieniem problematyk prawa nieruchomości (publiczna gospodarka nieruchomościami, przekształcenia własnościowe, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, wywłaszczenia), autor szeregu publikacji z zakresu prawa nieruchomości.
Zapytaj prawnika