Nakaz przyłączenia do sieci wodociągowej

Czy gmina może żądać przyłączenia się do sieci wodociągów miejskich?

Proszę rozważyć możliwość podłączenia się do nitki wybudowanej już przez Pana sąsiada, jeżeli oczywiście w tym zakresie wyrazi zgodę na nieodpłatne korzystanie z jego sieci.

Wobec powyższego pyta Pan, czy gmina może żądać od Pana, aby podłączył się Pan do sieci wodnej, jeżeli nie ma poprowadzonej rury przez wodociągi miejskie do Pana działki, a właściciel przecież nie musi wyrazić zgody na Pana podłączenie się do wybudowanej przez niego instalacji.

Przede wszystkim, jak Pan dobrze wie, wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest konieczne wtedy, kiedy dla danego obszaru nie jest uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Według art. 35 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane:

„1. Przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę lub odrębnej decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego właściwy organ sprawdza:

1) zgodność projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu, a także wymaganiami ochrony środowiska, w szczególności określonymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko;

2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi;

3) kompletność projektu budowlanego i posiadanie wymaganych opinii, uzgodnień, pozwoleń i sprawdzeń oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, o której mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1b, oraz zaświadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 7;

4) wykonanie – w przypadku obowiązku sprawdzenia projektu, o którym mowa w art. 20 ust. 2, także sprawdzenie projektu – przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu – lub jego sprawdzenia – zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7”.

Dopełnienie przez organy administracji obowiązku wynikającego z treści art. 35 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego ma tym większe znaczenie dla jej rozstrzygnięcia, że przepisy zawarte w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) zawierają szereg norm dotyczących infrastruktury technicznej i odprowadzania wód powierzchniowych, które mogą stanowić uzupełnienie rozwiązań funkcjonujących na gruncie analizowanej decyzji o warunkach zabudowy.

Zobacz też: Sąsiad nie wyraża zgody na przyłącze

Uzbrojenie działki budowlanej

Zgodnie z § 26 Rozporządzenia:

„1. Działka budowlana, przewidziana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, powinna mieć zapewnioną możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej.

2. Za równorzędne z przyłączeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepłowniczej uznaje się zapewnienie możliwości korzystania z indywidualnych źródeł energii elektrycznej i ciepła, odpowiadających przepisom odrębnym dotyczącym gospodarki energetycznej i ochrony środowiska.

3. W razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka, o której mowa w ust. 1, może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, a także zastosowania zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków, jeżeli ich ilość nie przekracza 5 m3 na dobę. Jeżeli ilość ścieków jest większa od 5 m3, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii właściwego terenowo inspektora ochrony środowiska.

4. Na działkach budowlanych przeznaczonych dla szpitali i sanatoriów, niezależnie od zasilania z sieci, należy zapewnić dodatkowo własne ujęcie wody oraz własne źródło energii elektrycznej i cieplnej.

5. Spełnienie warunków określonych w ust. 1 i 2 nie jest wymagane w przypadku działek przeznaczonych pod budowę budynków rekreacji indywidualnej oraz budynków inwentarskich i gospodarczych na wsi, jeżeli właściwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie określił takich wymagań”.

Brak możliwości przyłączenia działki przewidzianej pod zabudowę mieszkalną do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

Mianowicie, zgodnie z § 26 ust. 3 oraz § 28 ust. 2 rozporządzenia, „w razie braku warunków przyłączenia działki przewidzianej pod zabudowę mieszkalną do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, dopuszcza się korzystanie z rozwiązań przewidujących indywidualne ujęcia wody, zastosowanie zbiorników bezodpływowych lub przydomowych oczyszczalni ścieków, a w razie braku możliwości przyłączenia do sieci kanalizacji deszczowej - odprowadzanie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych”.

Moim zdaniem nie podstaw prawnych do żądania od Pana przyłączenia się do wodociągów w przypadku, gdy sieć ta nie dochodzi do granicy Pana nieruchomości. Co innego w przypadku kanalizacji (Pan ma pozwolenie na szambo, więc problem nie polega na podłączeniu się do kanalizacji, a do wodociągów).

Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Gminy często swoje obowiązki wyprowadzają z ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Według art. 5 tej ustawy:

„1. Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez:

1) wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, chyba że na mocy uchwały rady gminy, o której mowa w art. 6r ust. 3, obowiązki te przejmie gmina jako część usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za uiszczoną przez właściciela opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi;

2) przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych;

3) zbieranie powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie i przepisach wydanych na podstawie art. 4a;

3a) gromadzenie nieczystości ciekłych w zbiornikach bezodpływowych;

3b) pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych oraz nieczystości ciekłych w sposób zgodny z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi;

4) uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości; właściciel nieruchomości nie jest obowiązany do uprzątnięcia chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych;

5) realizację innych obowiązków określonych w regulaminie.

2. Wykonywanie obowiązków, o których mowa w ust. 1, na terenie budowy należy do wykonawcy robót budowlanych”.

Proszę więc spróbować negocjować z organami i prosić o podstawę prawną takiego zastrzeżenia w decyzji o warunkach zabudowy. Zgłoszenie bowiem robót prowadzonych niezgodnie z wydaną decyzją będzie skutkowało sprzeciwem organu.

Zaznaczam, że w terminie późniejszym organ może nakazać przyłączenie do kanalizacji, nie jest to jednak moim zdaniem możliwe, jeżeli do kanalizacji jest ponad 200 metrów.

Według Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 23 lutego 2011 r., sygn. akt II SA/Gl 1103/10:

„Skarga nie mogła odnieść skutku, albowiem orzeczony przez organy nakaz przyłączenia nieruchomości do sieci kanalizacji jest prawidłowy. W pierwszej kolejności należy wyjaśnić stronie skarżącej, że zarzut bazujący na argumencie, że zbiornik na nieczystości ciekłe został wybudowany legalnie i w oparciu o udzielone przez Prezydenta Miasta decyzje, nie jest trafny i skuteczny. W szczególności nie znajduje uzasadnienia przekonanie pełnomocnika, jakoby warunkiem dopuszczalności wydania orzeczonego nakazu musiało być uprzednie usunięcie z obrotu prawnego decyzji ustalającej warunki zabudowy i decyzji o pozwoleniu na budowę. Jak przyznaje to pełnomocnik skarżących w odwołaniu, w dacie wydawania tych decyzji nie istniała w sąsiedztwie inwestycji sieć kanalizacji. Pełnomocnik stwierdza, że organ miał jedynie świadomość, że inwestycję taką będzie w przyszłości realizował.

W tej sytuacji nie budzi zastrzeżeń, że udzielając pozwolenia na budowę przewidziano wykonanie zbiornika na nieczystości ciekłe, jako jednego z dopuszczalnych rozwiązań w zakresie gromadzenia i usuwania nieczystości ciekłych.

Kwestie te pozostają bez znaczenia dla niniejszej sprawy, której przedmiotem nie jest legalność obiektów, lecz spełnienie wymagań wynikających z regulacji szczególnej, normującej utrzymanie porządku w gminie.

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.) określa m.in. obowiązki właścicieli nieruchomości, dotyczące utrzymania czystości i porządku.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości, rozumie się przez to także użytkowników wieczystych.

Jako użytkownicy wieczyści zabudowanej nieruchomości skarżący mogą zatem być adresatami rozstrzygnięć wydawanych na podstawie tej ustawy.

Art. 5 ustawy wymienia różne formy i działania, poprzez które właściciele zapewniają utrzymanie czystości swoich posesji. Sprawą podlegająca reglamentacji w ustawie jest w szczególności gromadzenie i odprowadzanie nieczystości ciekłych. W tym zakresie ustawa różnicuje obowiązki w zależności od stanu infrastruktury w gminie.

Przydomowa oczyszczalnia ścieków czy podłączenie do sieci kanalizacyjnej?

Gdy sieć kanalizacyjna nie istnieje, właściciele realizują swój obowiązek zapewnienia czystości i porządku poprzez wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy lub w przydomową oczyszczalnię ścieków.

Jeśli natomiast istnieje sieć kanalizacji sanitarnej, wówczas właściciele są zobowiązani dokonać podłączenia swoich posesji do tej sieci. Od tego obowiązku zwalnia tylko posiadanie przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych, spełniającej wymagania określone w przepisach odrębnych. Regulację taką przewiduje przepis art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Nieruchomość skarżących nie jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię. Nie jest także kwestionowane, że właścicielom nieruchomości została zapewniona możliwość dokonania przyłączenia do sieci kanalizacyjnej. W tej sytuacji są oni zobowiązani przyłączyć swoją nieruchomość do sieci kanalizacyjnej.

Gromadzenie nieczystości w zbiorniku bezodpływowym było dopuszczalną formą utrzymania czystości, gdy nie istniała kanalizacja sanitarna. Jej wykonanie stanowi podstawę do zaniechania użytkowania zbiorników bezodpływowych (legalnie zbudowanych i użytkowanych) i podłączenia nieruchomości do kanalizacji. Obowiązek taki wynika dla właścicieli (użytkowników wieczystych) z ustawy.

W razie jego niewykonania, na podstawie art. 5 ust. 7 ustawy, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję nakazująca wykonanie obowiązku, czyli podłączenie posesji do kanalizacji. Podłączenie to winno być faktyczne i skuteczne, czyli pozwalające na legalne odprowadzanie ścieków do sieci. Skarżący bezspornie nie przyłączyli dobrowolnie swojej posesji do sieci i zadeklarowali brak zamiaru wykonania takiego przyłączenia. W tej sytuacji podjęcie przez organ działań i wydanie decyzji nakazującej podłączenie było zasadne i konieczne. Wydanie takiej decyzji jest obowiązkiem organu i nie może on odstąpić od orzeczenia nakazu ze względu na warunki finansowe i koszy takiego przyłączenia”.

Pana sytuacji nie dotyczy jednak (jak już wspomniałem) sieci kanalizacyjnej, a wodociągowej, w której zakresie ustawa milczy. Proszę więc o wskazanie podstawy prawnej przez gminę.

Podobne stanowisko jest prezentowane w piśmiennictwie, w którym wskazuje się, że jeżeli chodzi o inwestycje wodociągowe, nie występuje problem definicji przyłącza, jeżeli „główna sieć” będzie przebiegała w granicach nieruchomości odbiorców usług. „Wówczas cały odcinek »odgałęzienia« będzie stanowił zawsze przyłącze wodociągowe. W przypadku budowy »sieci głównej« poza granicami nieruchomości (np. w pasie drogowym), właściwe będzie obciążenie właścicieli nieruchomości kosztami tylko w zakresie odcinków znajdujących się w ich nieruchomościach” (R. Trykozko, Rozliczenia gminy z właścicielami nieruchomości z tytułu budowy urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w świetle orzecznictwa, PPLiFS 2008/5/33-38).

Orzecznictwo w tym zakresie jest różnorodne. Nie dyskutowałbym ze stanowiskiem organów budowlanych, jeżeli sieć dochodziłaby do Pana nieruchomości, obecnie jest to dla mnie dziwne odnośnie przyłączy wodnych.

Proszę także ewentualnie o zapoznanie się ze studium uwarunkowań dla Pana gminy, może tam są pewne regulacje (wytyczne) odnośnie zaopatrzenia nowych mieszkańców w wodę.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.