Odszkodowanie od kierownika budowy

Obowiązki kierownika budowy

Nie opisał Pan, na czym polegały te uchybienia, ale zasadniczo i wykonawca, i kierownik budowy mogą odpowiadać solidarnie.

Ważne jest, aby określić, za co odpowiedzialny jest kierownik budowy. Kierownik budowy lub kierownik robót jest – zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j.t. Dz. U. 2006 r. Nr 156, poz. 1118) – uczestnikiem procesu budowlanego. Kierownik na budowie reprezentuje wykonawcę. Jego wyznaczenie i zapewnienie objęcia kierownictwa budowy należy do obowiązków inwestora, przy czym ma on obowiązek powierzyć kierownictwo budowy (rozbiórki lub robót budowlanych) oraz nadzór nad robotami budowlanymi osobie (osobom) posiadającym odpowiednie uprawnienia budowlane, przy czym przy prowadzeniu robót budowlanych, do kierowania którymi jest wymagane przygotowanie zawodowe w specjalności techniczno-budowlanej innej niż posiada kierownik budowy, inwestor jest obowiązany zapewnić ustanowienie kierownika robót w danej specjalności (art. 42 Prawa budowlanego).

Zgodnie z art. 21a Prawa budowlanego – kierownik budowy jest obowiązany sporządzić lub zapewnić sporządzenie, przed rozpoczęciem budowy, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (przepis art. 21a ust. 1a określa przypadki, w jakich plan należy sporządzić), uwzględniając specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, w tym planowane jednoczesne prowadzenie robót budowlanych i produkcji przemysłowej (zobacz więcej art. 21a ust. 2 oraz rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; Dz. U. 2003 r. Nr 120 poz. 1126). Kierownik sporządza plan na podstawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (sporządzenie tej informacji należy do obowiązków projektanta).

Według art. 22 Prawa budowlanego – do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:

• protokolarne przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy wraz ze znajdującymi się na nim obiektami budowlanymi, urządzeniami technicznymi i stałymi punktami osnowy geodezyjnej oraz podlegającymi ochronie elementami środowiska przyrodniczego i kulturowego;
• prowadzenie dokumentacji budowy;
• zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie i kierowanie budową obiektu budowlanego w sposób zgodny z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami, w tym techniczno-budowlanymi oraz przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy;
• koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia:
  a) przy opracowywaniu technicznych lub organizacyjnych założeń planowanych robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów, które mają być prowadzone jednocześnie lub kolejno,
  b) przy planowaniu czasu wymaganego do zakończenia robót budowlanych lub ich poszczególnych etapów;
• koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania robót budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia;
• wprowadzanie niezbędnych zmian w informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych;
• podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym;
• wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu;
• zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem;
• realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy;
• zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru;
• przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego (rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu oraz zespołów uzgadniania dokumentacji projektowej);
• zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad, a także przekazanie inwestorowi oświadczenia o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami, a także o doprowadzeniu do należytego stanu i porządku terenu budowy, jak również – w razie korzystania – drogi, ulicy, sąsiedniej nieruchomości, budynku lub lokalu.

Powyższe wymagania Prawo budowlane konkretyzuje w pewnym zakresie, mówiąc o obowiązkach kierownika:

• prowadzenia dziennika budowy lub rozbiórki,
• umieszczenia na budowie lub rozbiórce, w widocznym miejscu, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia; nie dotyczy to budowy obiektów służących obronności i bezpieczeństwu państwa oraz obiektów liniowych,
• odpowiedniego zabezpieczenia terenu budowy (rozbiórki).

Zaświadczenie potwierdzające uprawnienia kierownika budowy

Wyżej wymienione obowiązki (podobnie jak w ogóle zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika) nie są wymagane w przypadku budowy lub rozbiórki obiektów, dla których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, z wyjątkiem budowy instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m³, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych (art. 29 ust. 1 pkt 19 Prawa budowlanego). Właściwy organ może wyłączyć, w drodze decyzji, stosowanie tych przepisów również w stosunku do innych obiektów, jeżeli jest to uzasadnione nieznacznym stopniem skomplikowania robót budowlanych lub innymi ważnymi względami (art. 42 ust. 3 Prawa budowlanego).

Jak wyżej wspomniano, kierownik powinien posiadać określone uprawnienia, co ma być potwierdzone określonym zaświadczeniem wydanym przez właściwą izbę samorządu zawodowego o wpisie go na listę członków tej izby. Zaświadczenie powinno być dołączone do oświadczenia kierownika budowy (robót), stwierdzającego sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (art. 41 ust. 4 pkt 1 i 2 Prawa budowlanego), które to oświadczenie należy dołączyć na piśmie do zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych przez inwestora. Oświadczenie należy doręczyć powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego.

Przez okres wykonywania robót budowlanych kierownik budowy (rozbiórki) jest zobowiązany przechowywać dokumenty stanowiące podstawę ich <wykonywania, a także oświadczenia dotyczące wyrobów budowlanych (art. 46 Prawa budowlanego).

Odbiór robót jako element przełomowy w świetle orzecznictwa

W świetle orzecznictwa elementem przełomowym w stosunkach pomiędzy stronami u<>mowy o roboty budowlane jest odbiór robót, gdyż z jednej strony potwierdza wykonanie zobowiązania i otwiera wykonawcy prawo do żądania wynagrodzenia, bądź wskazuje na jego niewykonanie lub nienależyte wykonanie w całości lub części wobec istnienia wad i rodzi odpowiedzialność za wady ujawnione przy odbiorze, a z drugiej strony wyznacza początek biegu terminów rękojmi za wady [zobacz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 lutego 2000 r. (I ACa 1027/99; Prawo Gospodarcze 2001/2 str. 48)]. Z chwilą dokonania odbioru końcowego robót budowlanych (protokół odbioru końcowego), kończy się odpowiedzialność wykonawcy za proces budowlany, a zaczyna się odpowiedzialność właściciela. Podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 stycznia 1991 r. (I ACr 118/90; OSAiSN 1992/1 poz. 10 str. 49) stwierdzono, że termin wymagalności roszczeń wykonawcy (powoda) za wykonanie przez niego na rzecz inwestora (pozwanego) robót, powstaje z chwilą ich odebrania i przekazania do użytku, która określona jest w protokole odbioru i przekazania do użytku budynku.

Według wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 marca 1997 r. (II CKN 28/97; OSNC 1997/6-7 poz. 90; Glosa 1998/12 str. 29) – jeżeli wykonawca zgłosił zakończenie robót budowlanych, inwestor obowiązany jest dokonać ich odbioru. Przepis art. 18 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.jedn.: Dz. U. 2006 r. Nr 156 poz. 1118) stanowi, że do obowiązków inwestora należy zapewnienie – obok wykonania – także odbioru robót budowlanych. Obowiązek ten nie musi być spełniony osobiście, w każdym razie inwestor ma zapewnić, że będzie on przeprowadzony przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Należy zaznaczyć (zgodnie z powołanym wyżej wyrokiem z dnia 17 lutego 2000 r.), że gdy zamawiający z przyczyn leżących po jego stronie uchybia obowiązkowi odbioru robót, następują skutki zwłoki po jego stronie i takie zachowanie pozostaje bez wpływu na roszczenie wykonawcy, który uprawniony jest do żądania wynagrodzenia, a roszczenie jego staje się wymagalne z chwilą, w której po spełnieniu obowiązków przez wykonawcę, odbiór ma nastąpić.

Jeżeli chodzi o protokół, według art. 3 pkt 13 Prawa budowlanego, stanowi on (zarówno częściowy jak i końcowy) część dokumentacji budowy. Zgodnie z powołanym wyżej wyrokiem z dnia 5 marca 1997 r., protokół jest pokwitowaniem spełnienia świadczenia i podstawą dokonania rozliczeń stron. Niezbędne jest więc zawarcie w nim ustaleń poczynionych m.in. co do jakości wykonanych robót, w tym ewentualny wykaz wszystkich ujawnionych wad wraz z ewentualnymi terminami ich usunięcia lub oświadczeniem inwestora o wyborze innego uprawnienia przysługującego mu z tytułu odpowiedzialności wykonawcy za wady ujawnione przy odbiorze.

Łamanie prawa przez kierownika budowy

Wydaje się jeszcze uzasadnione powołanie wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 12 maja 1981 r. (II CR 136/81; OSNCP 1982/1 poz. 10), zgodnie z którym jeżeli w umowie o dzieło, której przedmiotem są roboty budowlane, strony nie odesłały do szczególnych postanowień co do odbioru robót, to następuje oddanie robót (dzieła) w rozumieniu art. 646 Kodeksu cywilnego. Przepis ten ma na względzie oddanie dzieła, tzn. rzeczywiste, faktyczne wydanie dzieła przez przyjmującego zamówienie, niezależne od odebrania tego dzieła, stwierdzonego protokolarnie. Od dnia oddania dzieła w przedstawionym znaczeniu rozpoczyna bieg dwuletni termin przedawnienia.

Jeśli faktycznie zawinił kierownik budowy, powinien Pan wystosować do niego wezwanie do ugodowego załatwienia sprawy, to samo do podwykonawcy.

Kierownikowi budowy zarzucić zasadniczo można – naruszenie przepisów prawa, np. Prawa budowlanego, prawa o ochronie przeciwpożarowej, zasad wiedzy technicznej, niedochowanie należytej staranności w wykonywaniu pracy, jej organizacji, bezpieczeństwa i jakości.

Należyta staranność polega na działaniu, które świadczy o tym, że ktoś zrobił wszystko, aby wykonać swoje zadanie jak najlepiej. Kodeks cywilny wręcz nakłada obowiązek dochowania staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju – jest to sformułowanie ogólne, ale wyraźnie sugeruje, że czyjąś staranność ocenia się zależnie od rodzaju wykonywanych czynności. Jako że zawód inżyniera lub technika budownictwa jest zawodem, w którym wymaga się określonego doświadczenia, wiedzy, zachowywania standardów, należy uznać, że od członka PINB należy wymagać daleko idącej należytej staranności.

Jeżeli będzie Pan wykazywał kierownikowi brak staranności, ten będzie musiał udowodnić, że zrobił wszystko, aby swoje zadanie wykonać jak najlepiej. Warto więc od razu uzbroić się w argumenty i konkretne zarzuty co do wykonania zlecenia przez kierownika.

W przypadku niezałatwienia sprawy w sposób ugodowy, konieczne będzie skierowanie sprawy do sądu.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.