Wykonawca wziął zaliczkę i nie wywiązał się z umowy, co zrobić?

Pan Patryk umówił się z firmą budowlaną na wykonanie ogrodzenia swojej działki. Umowa była ustna z podaniem ostatecznego terminu wykonania. Wpłacił przelewem dwie zaliczki na materiały budowlane. Robocizna miała być płatna po wykonaniu pracy. Nie nalegał na spisanie umowy na piśmie, bo nabrał do tego wykonawcy zaufania. Ta firma przed rokiem wykonała ocieplenie jego domu i wszystko przebiegło prawidłowo i w terminie. Ogrodzenie miało zostać wykonane miesiąc temu. Przed upływem tego terminu wykonawca poinformował pana Patryka, że ma problemy z zakupem części materiałów. Ustalili wspólnie, że wykonawca zwróci panu Patrykowi zaliczkę i on kupi materiał we własnym zakresie – tak też zrobił. Niestety, wykonawca nie zwrócił mu zaliczki za część materiałów, jak również nie podjął żadnych prac. Codziennie pan Patryk do niego dzwoni, ponaglając do zwrotu zaliczki, słyszy zapewnienia, że pieniądze do niego wrócą i na tym koniec. Pyta więc, w jaki sposób odzyskać wpłaconą zaliczkę.

Działania zmierzające do odzyskania zaliczki

Panu Patrykowi nie pozostaje nic innego, jak tylko podjąć działania zmierzające do odzyskania zaliczki, tym razem w udokumentowanej formie.

Umowa, jaka łączyła pana Patryka z przedsiębiorcą, to umowa o dzieło. Jest to umowa nazwana, regulowana w Kodeksie cywilnym (K.c.). Dla jej zawarcia nie jest konieczna forma pisemna, chociaż niewątpliwie dla celów dowodowych warto ją w takiej formie zawrzeć. Niemniej jednak brak potwierdzenia warunków na piśmie nie stanowi przeszkody dla dochodzenia roszczeń.

Zgodnie z art. 635 K.c. – jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła. Formalnie pan Patryk nie odstąpił od umowy i w takiej sytuacji zalecałabym, aby dokonał tego na piśmie. Zwłaszcza że do tej pory pan Patryk ponaglał wykonawcę tylko telefonicznie, a takie rozmowy nie pozostawiają śladu co do treści, o ile nie zostaną nagrane.

Odstąpienie od umowy z uwagi na brak podjęcia działań zmierzających do wykonania umowy

Pan Patryk powinien zatem skorzystać z tej możliwości i na piśmie, listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, poinformować kontrahenta o odstąpieniu od umowy z uwagi na brak podjęcia jakichkolwiek działań zmierzających do wykonania umowy. Może powołać się wprost na art. 635 K.c., bowiem zgodnie z ustalonym orzecznictwem sądowym przepis ten może być stosowany także w przypadku, gdy termin do oddania dzieła już upłynął. Tak na przykład wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2017 r. ( sygn. akt V ACa 120/17):

„Także po upływie terminu do wykonania dzieła dopuszczalne jest odstąpienie przez zamawiającego od umowy o dzieło na podstawie art. 635 K.c. Dla odstąpienia od umowy na tej podstawie nie są istotne przyczyny, dla których wykonawca opóźnia się z wykonaniem robót. Istotne jest tylko, żeby te przyczyny nie leżały po stronie zamawiającego.”

W tym samym piśmie pan Patryk powinien wezwać wykonującego dzieło do zwrotu zaliczki, podając jej wysokość oraz termin wpłaty na jego konto. Powinien też wyznaczyć termin na wpłatę pieniędzy na swoje konto z zastrzeżeniem, iż upływ terminu spowoduje skierowanie sprawy do sądu, co narazi niesolidnego wykonawcę na dodatkowe koszty sądowe. Czasem taki „straszak” wystarcza dla stron umowy, chociaż nie zawsze.

Jeśli wezwanie zostanie pozostawione bez reakcji, wówczas niestety pozostaje już tylko droga sądowa, by uzyskać wyrok nakazujący zapłatę, aby następnie móc przeprowadzić egzekucję należności. Pozew należy skierować do sądu rejonowego. Opłata od pozwu to 5% wartości żądanej do zwrotu zaliczki. Jako dowód zawarcia umowy można wskazać świadka, może są jakieś SMS, może projekt dzieła. Ponadto pan Patryk dysponuje potwierdzeniem przelewu zaliczki, który będzie zarówno dowodem na samo zawarcie umowy, jak i faktu wpłaty zaliczki. Do pozwu należałby także dołączyć pozostawione bez reakcji odstąpienie od umowy i wezwanie do zwrotu niewykorzystanej zaliczki. Ważne jest też potwierdzenie odbioru, bowiem od tej daty (plus termin wyznaczony na zwrot zaliczki) będą należne odsetki. Przy takim rozwiązaniu sprawy pan Patryk ma niemal 100% szans na uzyskanie pozytywnego wyroku. Piszę niemal, ponieważ zdarza się, że druga strona zaskakuje działaniem, którego nawet profesjonalny pełnomocnik nie jest w stanie przewidzieć. Osobiście nigdy nie obiecuję swoim klientom stuprocentowej wygranej.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 grudnia 2017 r., sygn. akt V ACa 120/17

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.