• Autor: Monika Cieszyńska
Kilka lat temu zaadaptowałam poddasze swojego domu jednorodzinnego, podwyższając wysokość domu o ok. 50 centymetrów, przy czym kształt dachu został zmieniony. Zbudowałam również garaż. Obie te inwestycje były zrobione bez pozwolenia. Teraz chcę sprzedać dom i boję się, że może to się wydać. Jak rozwiązać ten problem?
Adaptacja z rozbudową lub przebudową poddasza, podwyższenie ostatniej kondygnacji, dobudowa garażu wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, w przeciwnym razie mamy do czynienia z samowolą budowlaną.
Tylko w przypadku adaptacji poddasza na cele mieszkalne, gdy nie wymaga ona przebudowy, wystarczy zgłoszenie.
Samowolą budowlaną można określać wszelkie naruszenia Prawa budowlanego, jakie mogą mieć miejsce na etapie projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych. Samowola budowlana nie podlega przedawnieniu. Obowiązek legalizacji ciąży zawsze na aktualnym właścicielu nieruchomości, nawet wtedy gdy nie był on sprawcą samowoli.
Nadzór budowany, w razie wykrycia samowoli, nie bada, kto dopuścił się samowoli, lecz wszystkie decyzje związane z samowolą kieruje do obecnego właściciela. Zatem w tej sytuacji przed sprzedażą nieruchomości można spróbować zalegalizować wymienione prace pod warunkiem, że legalizacja jest w tym przypadku w ogóle możliwa.
Ewentualnie legalizacji może dokonać przyszły nabywca, wówczas cena sprzedaży powinna zostać obniżona o koszty wynikłe z legalizacji.
W przypadku niepoinformowania nabywcy o wymienionej wadzie, będzie on mógł dochodzić roszczeń na podstawie przepisów o rękojmi za wady fizyczne, a w szczególności będzie mógł odstąpić od umowy sprzedaży, żądać obniżenia celny lub usunięcia wady.
Uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne wygasają po upływie roku, a gdy chodzi o wady budynku – po upływie lat trzech, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Upływ powyższych terminów nie wyłącza wykonania uprawnień z tytułu rękojmi, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił. Zarzut z tytułu rękojmi może być podniesiony także po upływie powyższych terminów, jeżeli przed ich upływem kupujący zawiadomił sprzedawcę o wadzie.
Kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca od jej wykrycia, a w wypadku gdy zbadanie rzeczy jest w danych stosunkach przyjęte, jeżeli nie zawiadomi sprzedawcy o wadzie w ciągu miesiąca po upływie czasu, w którym przy zachowaniu należytej staranności mógł ją wykryć.
Jednakże przy sprzedaży między osobami prowadzącymi działalność gospodarczą utrata uprawnień z tytułu rękojmi następuje, jeżeli kupujący nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o dostrzeżonej wadzie, a w wypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później – jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej wykryciu.
Do zachowania terminów zawiadomienia o wadach rzeczy sprzedanej wystarczy wysłanie przed upływem tych terminów listu poleconego.
Ponadto należy pamiętać, iż utrata uprawnień z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy nie następuje mimo niezachowania terminów do zbadania rzeczy przez kupującego i do zawiadomienia sprzedawcy o wadach, jeżeli sprzedawca wadę podstępnie zataił albo zapewnił kupującego, że wady nie istnieją.
Jeśli chodzi o zasady legalizacji samowoli budowlanej, to sprawa wygląda następująco.
Według stanowiska Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego obiekt budowlany, wybudowany lub będący w trakcie budowy bez wymaganego pozwolenia na budowę, może zostać zalegalizowany tylko wtedy, jeżeli spełnione są łącznie dwa podstawowe warunki, o których mowa w art. 48 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, tj. zgodność z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz przepisami techniczno-budowlanymi w zakresie umożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu zgodnego z prawem.
W celu legalizacji należy dostarczyć do nadzoru budowlanego (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego) następujące dokumenty:
Oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością składa się na specjalnym druku, dostępnym w siedzibie organu (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego), zgodnym ze wzorem zawartym w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 23 czerwca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1127 z późn. zm.).
Nadto konieczne jest wniesienie przez inwestora opłaty legalizacyjnej. Opłatę tę ustali powiatowy inspektor nadzoru budowlanego w drodze postanowienia. Na postanowienie inwestorowi służy zażalenie.
Opłatę legalizacyjną oblicza się wg wzoru: iloczyn stawki opłaty (s) pomnożonej przez 50, współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w), gdzie: stawka opłaty (s) wynosi 500 zł czyli 500 zł x 50 = 25000 zł. W przypadku budynku mieszkalnego jednorodzinnego:
Ogółem: 50 000 zł.
Kategorie obiektów, współczynnik kategorii obiektu oraz współczynnik wielkości obiektu określa załącznik do ustawy Prawo budowlane.
Na uiszczenie opłaty jest siedem dni od chwili jej obliczenia przez organ. Istnieje jednak możliwość wystąpienia do wojewody, żeby rozłożył opłatę na raty. W takich przypadkach zakończenie legalizacji może nastąpić dopiero po wpłacie ostatniej raty.
W przypadku wypełnienia przez Panią wszystkich powyższych warunków organ wydaje decyzję legalizującą na wykonane przez Panią prace.
Dopuszczona przez ustawodawcę procedura legalizacyjna w razie spełnienia określonych obowiązków skutkuje odstąpieniem od orzekania nakazu rozbiórki, w razie zaś niespełnienia w wyznaczonym terminie tych obowiązków orzeka się nakaz rozbiórki na podstawie art. 48 ust. 1 i 4 Prawa budowlanego (wyrok WSA w Poznaniu z 15 września 2006 r., II Sa/Po 188/06).
Oczywiście nie można nakazać rozbiórki całego obiektu budowlanego w wypadku ustalenia, że tylko pewna jego część została wybudowana bez wymaganego pozwolenia na budowę. Rozbiórkę można nakazać tylko w takim zakresie, w jakim obiekt wybudowano z naruszeniem prawa (wyrok WSA w Warszawie z 5 października 2004 r., 7/IV SA 1195/03).
Organem, do którego należy wystąpić z wnioskiem o zalegalizowanie samowoli, jest powiatowy inspektor nadzoru budowlanego właściwy dla miejsca położenia nieruchomości.
Podsumowując, aktualnie może Pani podjąć czynności w celu zalegalizowania przebudowy i nadbudowy strychu.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Monika Cieszyńska
Radca prawny przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Toruniu, nr wpisu TR-871. Absolwentka prawa Katedry Praw Człowieka na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Specjalizuje się przede wszystkim w prawie rodzinnym i opiekuńczym oraz karnym – udzieliła dotąd porad setkom naszych klientów, w których życie często niesłusznie wtargnęła policja i prokuratura, a wielu rodzinom pomogła rozwiązać burzliwe niekiedy konflikty małżeńskie i opiekuńcze (opieka nad dziećmi, alimenty, widzenia z dziećmi). Posiada licencję zarządcy nieruchomości (nr licencji 20460). W kręgu jej zainteresowań znajdują się również zagadnienia prawa spółdzielczego.
Zapytaj prawnika