• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem właścicielem działki nad jeziorem. Czy mam prawo przejąć linię brzegową (1,5 m) przez zasiedzenie? Działka należy do mnie od 24 lat.
Linia brzegu to pojęcie prawno-hydrologiczne. Nie można jej zasiedzieć.
Prawna strona linii brzegu związana jest z jej funkcją zawartą w ustawie Prawo wodne, umożliwiającą odniesienie przepisów prawa do przestrzeni fizycznej. Brak jest w ustawie Prawo wodne artykułu, który opisywałby prawne znaczenie linii brzegu. Jej funkcji należy szukać w przepisach regulujących inne zagadnienia dotyczące gospodarki wodnej, np. gospodarowanie nieruchomościami (art. 9 ust. 1 pkt 4a, art. 14 ust. 1a), dostęp do wody (art. 27), ustalanie obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią (art. 82 ust. 1 pkt 1). Istota materialna linii brzegu wywodzi się z zasad hydrologii, która ogólnie definiuje ją jako linię powstającą w wyniku zetknięcia się powierzchni wody w cieku lub zbiorniku z powierzchnią ziemi. Według przepisów prawa linię brzegu stanowi „(…) krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat˝ (art. 15 ust. 1). Ponadto ustawa dopuszcza inny przebieg linii brzegu dla cieków naturalnych uregulowanych, gdzie „… linia brzegu biegnie linią łączącą zewnętrzne krawędzie budowli regulacyjnych, a przy plantacjach wikliny na gruntach uzyskanych w wyniku regulacji - granicą plantacji od strony lądu˝ (art. 15 ust. 7).
Ustawa ustala sposób wykorzystania tych metod. Według ustawy Prawo wodne sposoby ustalania linii brzegu tworzą układ hierarchiczny, w którym zastosowanie każdej kolejnej metody uzależnione jest od możliwości ustalenia linii brzegu według sposobu poprzedzającego (art. 15 ust. 5, 6, 7 ustawy Prawo wodne). W przypadku gdy koryto cieku, jezioro lub inny naturalny zbiornik wodny ma cechy naturalne, sposób ustalania linii brzegu należy ustalić, zaczynając od wyraźnej krawędzi brzegu, a jeżeli takowej nie można wyznaczyć, przyjmuje się granicę stałego porostu traw. Jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej średniego stanu wody z okresu ostatnich 10 lat, przyjmuje się linię przecięcia zwierciadła wody z gruntem przy tym stanie wody (wyrok WSA w Olsztynie z dnia 26 marca 2008 r., sygn. akt II SA/Ol 1140/07). Art. 15 § 1 ustawy Prawo wodne stanowi przepis ogólny, w którym ustawodawca wskazuje jedynie dopuszczalne metody ustalenia linii brzegowej. Przesądza o tym użycie w tym paragrafie słów „lub” i „albo”, co wskazuje na alternatywne sposoby ustalania linii brzegu. Jednakże już w kolejnych paragrafach tegoż artykułu następuje uszeregowanie metod wyznaczania linii brzegowej – § 5, 6 i 7. Niemożność zastosowania w określonej sytuacji pierwszej z metod powoduje konieczność zastosowania kolejnej metody. Użycie w § 5 i 6 art. 15 słowa „jeżeli” wskazuje również, że możliwość zastosowania następnej metody ustalenia linii brzegu jest dopuszczalna wyłącznie w sytuacji, gdy nie można zastosować do określonego stanu faktycznego hipotezy zawartej w paragrafie poprzednim. Organ rozpoznający sprawę winien zatem rozpatrzyć możliwość zastosowania pierwszej metody w oparciu o ustalony wcześniej stan faktyczny. Jeżeli nie jest to możliwe, powinien to uzasadnić i zastosować następne metody.
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, należy zauważyć, że takie unormowanie wyznaczania linii brzegu wynika z zasad ogólnych ustawy Prawo wodne, która „reguluje gospodarowanie wodami zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności kształtowanie i ochronę zasobów wodnych, korzystanie z wód oraz zarządzanie zasobami wodnymi” oraz „sprawy własności wód oraz gruntów pokrytych wodami, a także zasady gospodarowania tymi składnikami w odniesieniu do majątku Skarbu Państwa”, tj. służącymi zaspokajaniu potrzeb ludności, gospodarki, ochronie wód i środowiska związanego z tymi zasobami, czyli użytkowaniu jej przez określone podmioty.
Co innego linia brzegowa, co innego pas przylegający do linii brzegowej. Nie wiem, gdzie jest granica Pana działki, ale wątpię, aby wykazał Pan, iż posiada linię, tj. pas 1,5 m od brzegu jeziora, jak właściciel.
Art. 27 prawa wodnego zabrania grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar.
Prawo wodne określa, iż linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z co najmniej ostatnich dziesięciu lat.
Przepis art. 28 ust. 2 tego prawa mówi, że właściciel nieruchomości przyległej do wód objętych powszechnym korzystaniem jest obowiązany zapewnić dostęp do wody w sposób umożliwiający to korzystanie.
Nie może Pan tego ogrodzić. Nie może Pan w żaden sposób uniemożliwić dojścia innym do brzegu jeziora, sam fakt posiadania działki przy jeziorze nie jest jeszcze argumentem do zasiedzenia pasa 1,5 m od linii brzegowej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika