• Data: 2024-02-07 • Autor: Artykuł Partnera
Głównym celem waloryzacji jest ochrona stron umowy przed ryzykiem gospodarczym, związanym ze zmianami kosztów materiałów, robocizny czy sprzętu. W obliczu niestabilności rynkowej, waloryzacja cen w umowie umożliwia utrzymanie równowagi ekonomicznej, zapobiegając sytuacjom, w których wykonawcy ponoszą nieprzewidziane wydatki, co mogłoby prowadzić do zerwania kontraktów czy nawet upadłości firm.
Jest to jednocześnie ważne narzędzie w zarządzaniu ryzykiem. W umowach budowlanych, gdzie okres realizacji projektu może być długi, istnieje duże prawdopodobieństwo, że zmiany w cenach materiałów lub kosztach pracy mogą znacząco wpłynąć na koszt całkowity projektu. Waloryzacja wynagrodzenia sprawia, że to ryzyko to jest rozłożone równomiernie między wykonawcę a klienta, co sprzyja uczciwym i zrównoważonym relacjom kontraktowym.
Ponadto cały proces odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu trwałości i przewidywalności umów. W sytuacji, gdy warunki rynkowe ulegają zmianie, waloryzacja pozwala na elastyczne dostosowanie umów, bez konieczności ich rozwiązywania lub renegocjacji. Jest to szczególnie ważne w przypadku długoterminowych projektów budowlanych, gdzie stabilność kontraktu jest kluczowa dla zapewnienia ciągłości prac i uniknięcia opóźnień. Warto wspomnieć o jeszcze jednej korzyści, a mianowicie o możliwości zachowania uczciwości i równości w branży budowlanej. W efekcie firmy mogą utrzymać rentowność projektów, nawet w obliczu nieprzewidzianych zmian rynkowych. Jest to kluczowe dla zachowania zdrowej konkurencji i zrównoważonego rozwoju sektora.
W sektorze publicznym, waloryzacja kontraktów budowlanych jest regulowana przez Prawo zamówień publicznych (PZP). Zgodnie z tym prawem, istnieje obowiązek zawierania klauzul waloryzacyjnych w umowach długoterminowych, czyli takich, które trwają dłużej niż sześć miesięcy. Te klauzule mają na celu dostosowanie wynagrodzenia wykonawcy w przypadku zmian cen materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.
W sektorze prywatnym, sytuacja jest nieco inna, ponieważ brakuje szczegółowych przepisów regulujących waloryzację. W takich przypadkach, strony mogą negocjować klauzule waloryzacyjne jako część umowy, odwołując się do ogólnych zasad prawa cywilnego, takich jak klauzula rebus sic stantibus, o której mówi art. 357 Kodeksu cywilnego. Dotyczy ona umów rozliczanych na podstawie kosztorysów i pozwala na renegocjację w przypadku istotnej zmiany okoliczności. W razie braku odpowiednich zapisów w kontrakcie, można także odwołać się do art. 632 Kodeksu cywilnego, dla umów z wynagrodzeniem ryczałtowym.
Należy pamiętać o tym, że waloryzacja cen w umowie musi być przeprowadzana w sposób transparentny i sprawiedliwy. Oznacza to, że wszelkie zmiany w kontrakcie muszą być dokładnie udokumentowane i uzasadnione, a obie strony mają mieć możliwość negocjacji warunków. W ten sposób można uniknąć sytuacji, gdy jedna ze stron wzbogaci się kosztem drugiej.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika