• Data: 2024-10-14 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Chciałabym uzyskać informację na temat skutecznego utworzenia księgi wieczystej dla drugiego lokalu w budynku jednorodzinnym (zgodnie z warunkami zabudowy mogą być dwie kondygnacje mieszkalne, a zgodnie z prawem w budynku jednorodzinnym można wydzielić dwa lokale mieszkalne). Budynek na poddaszu posiada 1 lokal mieszkalny (można go przystosować i wydzielić), na parterze znajduje się drugi lokal mieszkalny (obecnie używany). Łącznie 3 kondygnacje o łącznej powierzchni 300 m2. Częścią wspólną budynku jest klatka schodowa oraz piwnica (przyziemie). W obecnej sytuacji całość znajduje się na jednej księdze wieczystej i chciałabym wydzielić osobną księgę wieczystą dla lokalu na poddaszu w celu sprzedaży. Czy istnieje możliwość prawna, aby każdy z właścicieli lokali mieszkalnych mógł wydzielić w piwnicy (przyziemiu) swoją dedykowaną część przynależną, do której drugi sąsiad nie miałby dostępu? Ponieważ piwnica/przyziemie podzielone jest aktualnie na garaż i pomieszczenia gospodarcze, te części nie są równe. Chcielibyśmy uniknąć sporu i kosztów remontu, gdyby przyziemie musiało zostać podzielone po równo. Chciałabym również dopytać, czy notariusz za wydzielenie takiego lokalu będzie pobierał opłatę od szacunkowej wartości lokalu, czy są to jednak jakieś nisze koszty, lub jak to zrobić w najniższym koszcie.
W budynku jednorodzinnym można wydzielić maksymalnie dwa lokale mieszkalne. W innym wypadku – jeśli chciałaby Pani wydzielić 3 – należałoby przekwalifikować – zmienić sposób użytkowania budynku na wielorodzinny.
Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy o własności lokali „samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, mogą stanowić odrębne nieruchomości”. Odrębna własność lokalu może zostać ustanowiona w następujących trybach:
na mocy czynności prawnej właściciela lub właścicieli nieruchomości – w przypadku współwłasności
w drodze umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu, którą zawrze dotychczasowy właściciel/właściciele nieruchomości oraz przyszły (po wyodrębnieniu) nabywca.
W pierwszej kolejności należy złożyć wniosek do starosty o wydanie zaświadczenia o samodzielności lokalu. Do wniosku o wydanie zaświadczenia o samodzielności lokalu o przeznaczeniu innym niż mieszkalne, należy dołączyć między innymi:
Posiadając zaświadczenie o samodzielności lokalu, może Pani dokonać wyodrębnienia lokalu w drodze aktu notarialnego. Na tej podstawie można założyć księgę wieczystą.
Należy pamiętać, że z chwilą wyodrębnienia własności pierwszego samodzielnego lokalu w budynku na rzecz podmiotu innego niż właściciel budynku powstanie wspólnota mieszkaniowa.
Wspólnota mieszkaniowa powstaje zatem z mocy prawa w momencie wyodrębnienia własności pierwszego lokalu w nieruchomości na rzecz innego niż dotychczasowy właściciel podmiotu. Od tej chwili wszelkie decyzje dotyczące nieruchomości wspólnej wymagają współdziałania nabywców wyodrębnionych lokali oraz właściciela budynku.
Jeśli wyodrębnienie będzie dotyczyło tylko lokalu na strychu, a pozostałe lokale pozostaną w jednej KW – jak dotychczas – w zakresie ustalenia podziału do korzystania należy zawrzeć umowę o podziale do korzystania – przypisać określone części piwnic i pomieszczeń do konkretnych „lokali” współwłaścicieli.
Zgodnie z treścią art. 206 Kodeksu cywilnego „każdy współwłaściciel jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli”. Jak wynika z art. 199 i 200, „czynności zwykłego zarządu może podejmować samodzielnie współwłaściciel mający większość udziałów, a czynności przekraczające zwykły zarząd wymagają zgody wszystkich współwłaścicieli”. W braku porozumienia co do zmiany aktualnego sposobu zagospodarowania nieruchomości pozostaje jej jedynie droga postępowania nieprocesowego w oparciu o regulację z art. 199 lub 201, ewentualnie postępowanie zmierzające do zniesienia współwłasności. W art. 206 określona tam forma współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej może być zmodyfikowana w drodze umowy będącej wynikiem porozumienia pomiędzy współwłaścicielami, którzy mogą określić, inaczej, niż to wynika z przywołanego przepisu, sposób posiadania i korzystania przez nich z rzeczy wspólnej. W szczególności współwłaściciele mogą dokonać umownie podziału wspólnej nieruchomości do korzystania (tzw. podział quoad usum), którego istotą będzie porozumienie współwłaścicieli, co do tego w jaki sposób i w jakim zakresie współwłaściciele mają posiadać i korzystać z rzeczy wspólnej bez znoszenia jej współwłasności.
Oczywiście do wszystkich ww. czynności niezbędne jest współdziałanie i zgoda wszystkich współwłaścicieli.
Podział na dwa lokale w domu rodzinnym
Pan Jan posiada dom jednorodzinny o łącznej powierzchni 250 m². Postanowił wydzielić dwa odrębne lokale – jeden na parterze, a drugi na piętrze, gdzie mieszka jego córka. W związku z planami sprzedaży lokalu na piętrze, złożył wniosek o wydanie zaświadczenia o samodzielności lokalu. Po uzyskaniu zaświadczenia, wyodrębnił lokal i założył osobną księgę wieczystą. Dzięki temu mógł sprzedać lokal na piętrze bez problemów prawnych.
Wydzielenie lokalu na sprzedaż
Pani Maria mieszka w dużym domu, gdzie na poddaszu urządziła oddzielne mieszkanie dla swojego syna. Postanowiła sprzedać tę część domu, ale najpierw musiała utworzyć osobną księgę wieczystą. Uzyskała zaświadczenie o samodzielności lokalu od starosty, a następnie udała się do notariusza, by dokonać formalnego wydzielenia. Teraz posiada dwie księgi wieczyste – jedną dla swojego lokalu, a drugą dla lokalu na poddaszu, co umożliwiło sprzedaż.
Spór o podział piwnicy
Rodzina Kowalskich zdecydowała się wyodrębnić dwa lokale w swoim domu, ale pojawił się problem z podziałem piwnicy. Kowalscy ustalili, że każda z rodzin będzie korzystać z jednej części piwnicy na zasadzie umowy quoad usum, unikając podziału nierównej powierzchni. Umowa ta została wpisana do księgi wieczystej, dzięki czemu uniknięto konfliktów i kosztów związanych z podziałem przyziemia.
Podział nieruchomości na dwa odrębne lokale mieszkalne w budynku jednorodzinnym jest możliwy, pod warunkiem spełnienia wymogów formalnych, takich jak uzyskanie zaświadczenia o samodzielności lokalu oraz sporządzenie aktu notarialnego. Utworzenie osobnych ksiąg wieczystych dla lokali umożliwia ich niezależne użytkowanie lub sprzedaż, a umowy dotyczące wspólnych części budynku, takich jak piwnica, mogą zapobiec potencjalnym konfliktom. Ważne jest współdziałanie wszystkich właścicieli, aby proces przebiegł sprawnie i bezproblemowo.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism dotyczących podziału nieruchomości, tworzenia ksiąg wieczystych i rozwiązywania sporów współwłaścicieli, aby zapewnić szybkie i skuteczne rozwiązanie Twoich problemów prawnych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie dostosowane do Twoich potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali - Dz.U. 1994 nr 85 poz. 388
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika