• Data: 2024-01-30 • Autor: Artykuł Partnera
Operat szacunkowy, zawierający określenie wartość mienia, odgrywa podstawową rolę w postępowaniu wywłaszczeniowym. Jest on niezbędny do ustalenia kwoty odszkodowania za nieruchomość. W sytuacji pojawienia się wątpliwości co do zawartych w nim wyliczeń, istnieje możliwość zgłoszenia zarzutów do operatu.
Zgodnie z Ustawą o gospodarce nieruchomościami, operat szacunkowy, jako opinia o wartości nieruchomości, jest podstawą dla ustalenia odszkodowania w postępowaniu mającym na celu wywłaszczenie nieruchomości. Jest niezbędny także w innych sytuacjach, takich jak: uzyskanie kredytu hipotecznego, ustalenie warunków spadkowych, czy w postępowaniu upadłościowym.
Operat szacunkowy sporządza uprawniony rzeczoznawca majątkowy. Dokument musi zawierać elementy takie jak: cel, przedmiot i zakres wyceny, podstawy prawne, opis stanu nieruchomości, charakterystykę rynku, metodologię szacowania wartości, a także dokładne obliczenia i wynik wyceny wraz z uzasadnieniem.
Operat szacunkowy na potrzeby wywłaszczeń zachowuje ważność przez rok od daty sporządzenia, z możliwością jednokrotnego przedłużenia o kolejny rok, pod warunkiem, że nie zmienią się istotne dla wyceny czynniki.
Organ informuje stronę o sporządzeniu operatu. Osoba wywłaszczana ma prawo do zapoznania się z jego treścią oraz do składania ewentualnych zarzutów. Zarzuty te należy złożyć do właściwego organu administracyjnego, który następnie przekazuje je rzeczoznawcy do ustosunkowania się. Ważne jest, aby zarzuty były dobrze uzasadnione i oparte na faktach, takich jak np. niedokładne dane, niewłaściwa metodologia, niedokładności w opisie mienia czy błędy rachunkowe.
Alternatywą dla kwestionowanego operatu jest tzw. kontroperat, czyli operat sporządzony przez innego rzeczoznawcę. Zlecenie jego wykonania wiąże się z kosztami (ponosi je strona) zależnymi głównie od wielkości nieruchomości i jej rodzaju. Kontroperat może być następnie wykorzystany jako dowód w postępowaniu administracyjnym. Dokument ten również zachowuje ważność przez rok.
W razie wątpliwości co do prawidłowości operatu, legislator dopuścił zlecenie jego oceny przez organizację zawodową rzeczoznawców majątkowych (strona ponosi koszty). Negatywna ocena może wpływać na postrzeganie dokumentu jako dowodu.
Ponadto, w przypadku notorycznie powtarzających się i ewidentnych błędów, istnieje możliwość złożenia skargi na rzeczoznawcę do właściwego ministra. Karami mogą być np. nagana, zawieszenie uprawnień czy nawet ich utrata.
Zapytaj prawnika