• Data: 2023-09-06 • Autor: Katarzyna Bereda
Sąsiedzi planują rozbudowę instalacji fotowoltaicznej o kolejne 6,8 m (aktualnie ma 18 m szerokości i 2,8 m wysokości). Najwyższy punkt instalacji jest niemal w granicy działki. Instalacja rzuca cień na naszą posesję, ponieważ znajduje się od południowej strony działki. Zaprojektowaliśmy dom, uwzględniając istniejącą już inwestycję sąsiadów, ale o kolejnej dowiedzieliśmy się dzisiaj w przededniu rozpoczęcia budowy domu. Czy mamy prawną możliwość wstrzymania tej nowej inwestycji? Czy sąsiedzi mają prawo stawiać tak wysoką instalację niemal w granicy naszej działki?
W pierwszej kolejności podnoszę, iż ogrodzenie oraz urządzenia i obsadzenie ogrodzeniowe nie mogą przekraczać 2,20 m. Jeżeli urządzenia znajdują się na granicy Państwa nieruchomości, to nie mogą być wyższe niż 2,20 m, albowiem w Prawie budowlanym przyjmuje się, iż wszelkie ogrodzenia ponad tę wysokość wymagają zgłoszenia.
Jest to pierwsza okoliczność, na którą mogą się Państwo powołać, albowiem co do zasady panele znajdują się blisko granicy działek. Co jednak najważniejsze, zgodnie z treścią art. 144 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.), „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”. Przepis art. 144 K.c. dotyczy tzw. immisji, powszechnie określanych mianem pośrednich. Tradycyjnie immisje dzieli się na pośrednie i bezpośrednie, a wyodrębnia się także inne niż immisje naruszenia prawa własności.
Immisja, o której stanowi art. 144 K.c., polega na zachowaniu (działaniu, zaniechaniu) na nieruchomości wyjściowej, przy czym skutki tego zachowania rozpoczynają się już na nieruchomości wyjściowej i przechodzą na nieruchomości sąsiednie. Kryterium dla ustalenia zgodnego z prawem poziomu immisji jest ich przeciętna miara. Poziom przeciętnej miary ocenia się na podstawie przeznaczenia nieruchomości (w aktach ogólnych – typu plan miejscowy, jak i indywidualnych – typu decyzje o warunkach zabudowy lub o lokalizacji inwestycji celu publicznego) oraz stosunków miejscowych (przyjętej w danej miejscowości, dzielnicy, a nawet ulicy praktyki sąsiedzkiej). Regulacje prawa administracyjnego pełnią funkcję subsydiarną dla oceny poziomu przeciętnej miary.
Z uwagi na powyższe należy podnieść, iż opisane przez Panią ewentualne niedogodności, których Pani doświadcza, należy więc zakwalifikować do immisji pośrednich. W przypadku niedozwolonej immisji (bezprawnej w świetle art. 144 K.c.) przysługuje Pani przeciwko sąsiadom roszczenie negatoryjne (art. 222 § 2 w zw. z art. 144 K.c.). Zgodnie z art. 222 § 2 K.c. „Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.
Żądanie zaprzestania naruszeń prawa własności oznacza roszczenie o zaniechanie na przyszłość trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę cudzego prawa własności, a więc w Pani prawo własności. Roszczenie negatoryjne zabezpiecza obowiązek odpowiadający prawu własności polegający na biernym zachowaniu się i przestrzeganiu zakazu naruszania prawa własności. W związku z tym wskazuję, iż jeżeli dochodzi do faktycznego zacienienia Pani nieruchomości, może Pani jak najbardziej powołać się na niniejsze immisje i z doświadczenia podpowiem, iż co do zasady roszczenie jest zasadne. Będzie to jednak zawsze podlegało ocenie sądu. Obecnie istnieją orzeczenia sądu oparte na zacienianiu i wpływie przedmiotowych immisji – sąd podniósł, że roszczenie odszkodowawcze z powodu immisji pośredniej przysługuje także w przypadku zacienienia.
W pierwszej kolejności proponuję porozumieć się z sąsiadem i wypracować wspólne stanowisko w sprawie. Proszę skierować do sąsiada pisemne wezwanie do zaprzestania dalszego powiększania instalacji lub jej przesunięcia, a w przypadku braku odzewu proszę skierować sprawę na drogę sądową.
Zacienienie ogrodu
Anna i Marek od lat dbają o swój ogród, który znajduje się na południowej stronie ich posesji. Sąsiedzi niedawno postanowili rozbudować swoją instalację fotowoltaiczną, co spowodowało, że w ciągu dnia ogród Anny i Marka jest teraz w dużej części zacieniony. Efektem tego jest zahamowanie wzrostu roślin, które do tej pory kwitły bujnie. Para zastanawia się, czy może prawnie wpłynąć na zatrzymanie rozbudowy instalacji sąsiadów, gdyż obawiają się, że dalsze powiększanie paneli jeszcze bardziej zaszkodzi ich ogrodowi.
Obniżenie wartości nieruchomości
Katarzyna kupiła niedawno działkę, na której planowała budowę nowoczesnego domu z dużymi przeszkleniami, aby w pełni wykorzystać naturalne oświetlenie. Niestety, sąsiedzi Katarzyny zdecydowali się na montaż dodatkowych paneli fotowoltaicznych na swojej posesji, co sprawiło, że część planowanego ogrodu oraz południowa fasada domu będą zacienione przez większość dnia. Katarzyna obawia się, że ten cień nie tylko wpłynie negatywnie na komfort mieszkania, ale także obniży wartość nieruchomości, którą zamierzała sprzedać z zyskiem w przyszłości.
Spór sąsiedzki
Paweł i jego rodzina mieszkają w domu, który graniczy z posesją sąsiadów posiadających instalację fotowoltaiczną. Sąsiedzi postanowili rozbudować swoją instalację o dodatkowe 6,8 metra, co spotkało się z niezadowoleniem Pawła, ponieważ najwyższy punkt instalacji znajduje się niemal na granicy działki. Paweł zwrócił się do sąsiadów z prośbą o przesunięcie paneli, lecz spotkał się z odmową. Teraz Paweł rozważa skierowanie sprawy do sądu, argumentując, że instalacja przekracza dopuszczalną wysokość zgodnie z prawem budowlanym oraz znacząco wpływa na jego prawo do swobodnego korzystania z własnej posesji.
Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej sąsiadów może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak zacienienie nieruchomości i obniżenie jej wartości. Właściciele sąsiednich działek mają prawo do podjęcia kroków prawnych w celu ochrony swojego mienia i zapobieżenia niekorzystnym immisjom. Warto dążyć do porozumienia, jednak w przypadku braku zgody można rozważyć skierowanie sprawy na drogę sądową.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących sporów sąsiedzkich, w tym związanych z instalacjami fotowoltaicznymi i immisjami. Skontaktuj się z nami, aby chronić swoje prawa i nieruchomość. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Bereda
Adwokat, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego – pracę magisterską napisała z prawa pracy. Podczas studiów odbyła liczne praktyki, zarówno w sądach, jak i w kancelariach adwokackich. Aplikację adwokacką rozpoczęła w 2015 roku. W marcu 2018 roku przystąpiła do egzaminu zawodowego, uzyskując jeden z najlepszych wyników w izbie zielonogórskiej i w konsekwencji kończąc aplikację adwokacką z wyróżnieniem. Specjalizuje się w prawie rodzinnym, cywilnym, zobowiązaniach, prawie spadkowym, prawie gospodarczym i spółkach prawa handlowego.
Zapytaj prawnika