Zwrot kosztów budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

Sąsiad pana Huberta kilka działek dalej od jego działki zrobił kanalizację, która przebiega przez wspólną drogę dojazdową do wszystkich działek, i domaga się teraz zwrotu kosztów. Na własnoręcznym rozliczeniu, które pokazał panu Hubertowi, nie uwzględnił jednej ze swoich działek, twierdząc, że jedna z jego działek jest na końcu drogi i nie można się z tej działki podłączyć do kanalizacji (kanalizacja jest podciągnięta pod samą działkę). Pan Hubert dowiedział się również, że sąsiad podpisał umowę z przedsiębiorstwem usług komunalnych i otrzymał dofinansowanie (o tym nikogo wcześniej nie poinformował i jak pan Hubert mu to powiedział, to twierdził, że PUK nie wypłacił mu dofinansowania, które było zawarte w umowie, argumentując to brakiem pieniędzy). Pan Hubert ma wrażenie, że sąsiad próbuje go oszukać, zawyżając kwotę, jaką ma mu zapłacić. Pan Hubert zapytał nas, co ma w takiej sytuacji zrobić, czy w przyszłości sąsiad może zabronić mu podłączenia do kanalizacji.

Przejęcie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej przez gminę

W pierwszej kolejności należy pamiętać, że gmina ma obowiązek przejęcia sieci kanalizacyjnej i wodociągowej wybudowanej przez prywatnego inwestora. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale z dnia 13 września 2007 r. na gminie (lub przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym) ciąży obowiązek odpłatnego przejęcia wybudowanych przez prywatnych inwestorów urządzeń kanalizacyjnych (wodociągowych), innych niż przyłącza wodociągowe, zaś osoba, która je wybudowała – ma roszczenie o takie przejęcie. Roszczenie to aktualizuje się najpóźniej w chwili połączenia wybudowanego fragmentu z gminną siecią wodociągową. Przejęcie to odbywa się w drodze odpłatnej, zatem gmina (czy też PUK) jest zobowiązana zwrócić sąsiadowi pana Huberta koszty wybudowania sieci. Zgodnie bowiem z art. 49 § 2 w związku z § 1 Kodeksu cywilnego „osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, służących m.in. do doprowadzania wody, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej”. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca. Jeśli funkcję przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego pełni bezpośrednio gmina (PUK), wynikające z przywołanego przepisu żądanie można kierować bezpośrednio do niej.

Zatem można zwrócić się do PUK-u z pytaniem, czy przejęła od sąsiada wybudowaną przez niego sieć kanalizacyjną za zwrotem kosztów jej budowy. Dotacja, o której pan Hubert wspomina, mogła dotyczyć raczej wykonania przyłączy, ponieważ, jak pisałam, wybudowaną sieć gmina (PUK) winna przejąć od sąsiada za zwrotem kosztów jej budowy.

Zobacz też: Utwardzenie drogi gminnej na własny koszt

Przyłączenie się do doprowadzonej kanalizacji

Jeżeli sieć została przejęta przez gminę (PUK), to pan Hubert winien przyłączyć się do sieci, a ewentualna zgoda sąsiada nie ma tu nic do rzeczy, bo nie jest już jej właścicielem. Natomiast jeżeli sieć nie została przejęta, to należy zapytać sąsiada, kiedy zamierza wystąpić do gminy o jej przejęcie, ponieważ nie ma żadnego uzasadnienia dla żądania zwrotu części kosztów od sąsiadów chcących się przyłączyć do sieci, w sytuacji, gdy i tak ma się ona stać własnością gminy (PUK). Co najwyżej tylko w tej części, której nie pokryje gmina tytułem zapłaty za wykonaną sieć. Sąsiad jednak winien wykazać poniesione koszty stosownymi fakturami oraz stanowisko PUK, na które się powołuje – to, że PUK obecnie nie ma środków na zwrot kosztów, nie oznacza, że w przyszłości ich nie przekaże. Zatem sąsiad pisemnie powinien się zobowiązać, iż w przypadku, gdy inni właściciele działek oddadzą mu stosowną część poniesionych kosztów budowy sieci, to w sytuacji przejęcia jej przez gminę (PUK) i zapłaty odpowiednio podzieli między osobami uczestniczącymi w koszcie otrzymany zwrot należności za budowę sieci od gminy.

Z kolei na panu Hubercie ciąży obowiązek wykonania przyłącza do sieci, jeżeli już zostanie ona przejęta przez gminę (PUK). Zgodnie z art. 15 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków osoba ubiegająca się o przyłączenie nieruchomości do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej na własny koszt zapewnia realizację przyłączy. Skoro ustawa wskazuje jednoznacznie i w sposób wyczerpujący, za co ubiegający się o przyłącze do sieci jest zobowiązany zapłacić, to nie można tego katalogu w drodze umowy poszerzać o dodatkowe opłaty z innych tytułów, czyli za budowę sieci.

Przeczytaj też: Obowiązek przyłączenia do sieci wodociągowej

Własność kanalizacji

Dopóki zaś sieć nie została przejęta, jej właścicielem pozostaje sąsiad pana Huberta. Niemniej jednak art. 48 Kodeksu cywilnego stanowi, że „z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania”. Natomiast zgodnie z art. 49 ust. 1 „urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa”. Powyższe oznacza, że sieć wodociągowa i kanalizacyjna, wybudowana przez sąsiada pana Huberta na będącej współwłasnością drodze wspólnej, stanie się częścią składową tej działki (chyba że sieci te zostaną przekazane gminie). Co za tym idzie, pozostali współwłaściciele drogi będą stawać się jednocześnie współwłaścicielami kanalizacji, wobec czego pan Hubert nie musi płacić sąsiadowi za możliwość przyłączenia się. Oczywiście pan Hubert może zapłacić, jeżeli pan Hubert i jego sąsiad dojdą do porozumienia w tej sprawie.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków - Dz.U. 2001 nr 72 poz. 747

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.