Rozbiórka budynku po wygaśnięciu pozwolenia, jakie konsekwencje?

Rozbiórka jako roboty budowlane

Zacznijmy od tego, że w obecnym stanie prawnym uznaje się rozbiórkę budynku za jeden z rodzajów robót budowlanych – zgodnie z art. 3 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (j.t. Dz. U. 1994 r. Nr 89, poz. 414). To natomiast wiąże się z wymaganiami dotyczącymi procedur oraz pozwoleń administracyjnych na rozbiórkę, poprzedzających rozpoczęcie robót rozbiórkowych. Zgodnie z treścią art. 28 Prawa budowlanego – roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę z zastrzeżeniem art. 29-31.

Pan, zgodnie z przepisami, uzyskał pozwolenie na rozbiórkę w 2016 r. i było ono ważne przez 3 lata, czyli do 2019 r. Zakładam jednak, bazując na Pańskim opisie, że rozbiórki dokonano dopiero ostatnio, czyli po 2019 r., a więc po terminie obowiązywania pozwolenia.

Zobacz też: Pozwolenie na rozbiórkę stodoły

Odnowienie wygasłego pozwolenia na rozbiórkę

W przypadku przekroczenia wyznaczonego na 3 lata terminu jest Pan zobowiązany do tak zwanego odnowienia wygasłego pozwolenia. Przepisy Prawa budowlanego nie przewidują bowiem możliwości samodzielnego przystąpienia do robót budowlanych objętych obowiązkiem dokonania zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę, bez dopełnienia formalności w tym zakresie. Sytuacja przedstawiona przez Pana – jako nadzwyczajna degradacja budynku – nie zwalnia z obowiązku dokonania zgłoszenia lub uzyskania pozwolenia na budowę (tu: rozbiórkę). Uchybienie temu obowiązkowi powoduje, że dopuszcza się Pan samowoli budowlanej i musi się liczyć z konsekwencjami w postaci przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego i – w zależności od charakteru robót – z obowiązkiem uiszczenia opłaty legalizacyjnej. Inaczej mówiąc, rozbiórka prowadzona przy wygasłym pozwoleniu na budowę staje się samowolą budowlaną. Przy kontroli nadzór budowlany może wszcząć postępowanie, w wyniku którego zażąda jej legalizacji.

Przeczytaj też: Rozbiórka budynku bez pozwolenia kary

Natychmiastowe usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia – wyjątek

Owszem, od powyższej zasady jest jeden wyjątek. Przewidziano go w odniesieniu do rozbiórki obiektów budowlanych w art. 31 pkt 5 Prawa budowlanego, który stanowi, że roboty zabezpieczające i rozbiórkowe można rozpocząć przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają one na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Z przywołanego unormowania wynika, iż w sytuacji gdy rozbiórka obiektu podyktowana jest względami bezpieczeństwa (np. istnieje ryzyko zagrożenia katastrofą budowlaną) w celu usunięcia bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia można rozpocząć roboty zabezpieczające i rozbiórkowe jeszcze przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem. Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.

Zobacz również: Odnowienie pozwolenia na budowę

Wyjątek nie może stać się regułą!

Jednak w praktyce przywołany przepis jest często nadużywany, bowiem służy przeprowadzeniu kompletnych prac zmierzających do rozbiórki obiektu budowlanego, mimo że celem przepisu jest wyłącznie rozpoczęcie prac w ramach rozbiórki, a nie ich całkowite zrealizowanie przy jednoczesnym niezwłocznym wystąpieniu o stosowne pozwolenie lub dokonaniu zgłoszenia. W kontekście powyższego w orzecznictwie podkreśla się, że przepis art. 31 pkt 5 Prawa budowlanego zezwala jedynie na rozpoczęcie robót zabezpieczających i rozbiórkowych, a nie na wykonanie całkowitej rozbiórki obiektu budowlanego, gdyż to przekracza granice wyznaczane tym przepisem (vide: wyrok NSA z dnia 16 czerwca 2011 r. sygn. akt II OSK 1599/2010 ). Rozpoczęcie robót zabezpieczających i rozbiórkowych jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy roboty te mogą usunąć bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia, co nie oznacza, że na podstawie tego przepisu można dokonać całkowitej rozbiórki obiektu budowlanego, a następnie dokonać zgłoszenia lub wystąpić z wnioskiem do właściwego organu o wydanie pozwolenia na rozbiórkę.

Skoro zatem garaż został całkowicie rozebrany, trzeba się liczyć z ewentualną koniecznością uiszczenia opłaty legalizacyjnej.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.